ไม่อยากตอบว่า "ไม่ทราบ" แต่มาสะดุดตรงที่ว่าให้เมล์มาบอก  เพราะเว็บบอร์ดควรจะมีไว้แชร์ความรู้กันนะครับ เมื่อตั้งกระทู้ถามให้ใครๆ เห็น   คำตอบก็ควรอยู่ในกระทู้ให้คนอื่นได้อ่านได้ทราบด้วยครับ

เคยอ่านพบในนวนิยายบางเรื่องนามปากกา โรสลาเรน  เกี่ยวกับทหารสมัยก่อนหรือในประเทศที่เป็นขุนเขาต้องขี่ม้า วิ่ง เดินมากๆ  ถ้าพันขาแน่นๆแล้วช่วยลดความเมื่อยได้เป็นอย่างดี  ยุงก็ไม่กัด

อ้าว  ตอบไปในเวบบอร์ดซะแล้ว

ที่ว่า "สมัยโบราณ" ของผู้ตั้งกระทู้คือยุคไหน?  พอดีหมู่นี้ "เล่นตุ๊กตา" ทหารสมัยสงครามโลก  แล้วมักจะเจอศัพท์ที่เกี่ยวกับผ้าพันข้อเท้าหรือผ้าพันแข้งอยู่ 3 คำ  วันนี้เลยได้ฤกษ์หาคำแปลจากโปรแกรมดิคภาษาอังกฤษมาให้ดูกันครับ

Legging
A garment covering the leg (usually extending from the knee to the ankle).

Puttee
A strip of cloth wound around the leg to form legging; used by soldiers in World War I.

Gaiter
1. A cloth covering (a legging) that covers the instep and ankles.
2. A shoe covering the ankle with elastic gores in the sides.
3. Legging consisting of a cloth or leather covering for the leg from the knee to the ankle.

รูปนี้เป็นหุ่นทหารอเมริกันช่วงต้นสงครามโลกครั้งที่ 2 ที่ใส่ Leggings สีอ่อน

รูปนี้หุ่นทหารจีนที่ใช้ Puttees สีเทาพันเป็น Leggings

แล้วรูปนี้ ทหาร Sniper ของเยอรมันมีผ้าพันอยู่แค่ข้อเท้า  ในเว็บบางทีเรียก Gaiters บางทีเรียก Puttees ครับ

ข้อมูลดีๆ อย่างนี้จะให้งุบงิบตอบแค่ทางเมล์ได้ยังไงครับ

เท่าที่เคยอ่านเจอ  ทราบมาว่า การพันแข้งของทหารในสงครามโลกครั้งที่ 1 และ 2 ที่ผ่านมา  ก็เพื่อป้องกันดินและทรายเข้าในขากางเกง (คือทหารชั้นประทวนเมื่อก่อน เขาใส่กางเกงขายาวสวมรองเท้าหุ้มส้น มีแต่นายทหาร จึงจะใส่รองเท้าบู๊ตได้) และการพันแข้งยังช่วยให้เกิดความคล่องตัวในการเคลื่อนไหวและยังช่วยป้องอากาศหนาวไม่ให้ซึมเข้าขาได้ได้เป็นอย่างดีด้วยครับ

แต่เดิม การพันแข้งเขาจะใช้แถบผ้าดิบมาพันตั้งแต่ใต้เข่าไปจนถึงข้อเท้า   ต่อต่อมาสำหรับทหารพี่กัน  เขาใช้แถบผ้าหุ้มแข้งโดยเฉพาะ และใช้เชือกร้อยมัดกันอยู่ให้กระชับไม่หลุดง่ายครับ  แต่หน่วยทหารพลร่มไม่ได้พันแข้งนะครับ  แต่ใช้การยัดขากางเกงเข้าในท็อปบู๊ตแทน  และบางครั้งหน่วยนาวิกโยธินก็ไม่ได้พัน แต่ปล่อยขากางเกงยาวรุ่มร่ามแทน

อย่างไรก็ตามครับ  การพันแข้งค่อย ๆ เลิกไปในช่วงหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 ทหารทุก ๆ หน่วยยัดขากางเกงลงไอ้โอ๊ปแทน  อย่างในปัจจุบันนี้ครับ

จะเห็นว่าเริ่มมีการพันแข้งในรูปแบบต่างๆ เมื่อเครื่องแบบทหารเข้าสู่ยุคที่ผมอยากเรียกว่าเป็นการแต่งตัวเพื่อการศึกแล้ว คือมีอาวุธปืนแมกกาซีน ยิงเร็ว และยุทธวิธีกำลังอยู่ในขั้นตอนเลิกขบวนรถแถวชิด

ทหารในยุคสงครามไครเมียไม่พันแข้ง

ทหารในสงครามกลางเมืองอเมริกันก็ไม่พันแข้ง

ทหารปรุสเซียน และฝนั่งเศสในสงคราม Franco-Prussian War (๑๘๗๐-๑๘๗๑) ก็ไม่พันแข้ง

จยมาถึงช่วงต่อขึ้นศตวรรษ ๑๙-๒๐ ที่ทหารเริ่มพันแข้ง

เนื่องจากในช่วงเวลานั้นทหารเปลี่ยนอาวุธปืนเล็กยาวประจำกายเป็นปืนลูกเลื่อนที่มีแมกกาซีนในตัว ยิงได้เร็ว เริ่มมีการกระจายกลุ่มในการเข้าตี การสวมเครื่องแบบสวยงามเริ่มหมดไป

มีแนวคิดในการแต่งกายให้เป็นประโยชน์ต่อยุทธวิธีการรบมากขึ้น โดยไม่คำนึงถึงความสวยงาม (เครื่องแบบก่อนหน้านั้นที่สวยงามก็เป็นประโยชน์ต่อการรบเผชิญหน้าในด้านจิตวิทยาครับ หมวดถึงต้องสูง พู่หมกสูง เพื่อสร้างภาพลวงตาว่าตัวใหญ่กว่าที่เป็นจริง)

และจุดเปลี่ยนแฟชั่นไปพันแข้งคือฝ่ายตั้งรับเริ่มใช้ "ลวดหนาม" ประกอบแนวตั้งรับ

"สมัยนั้นยังไม่มีแอนตี้ไบโอติกตระกูล เพนนิซิลิน เมื่อแข้งขาถูกลวดหนามเกี่ยวเข้ามีโอกาสติดเชื้อสูง บาดแผลลุกลามใหญ่โต ถึงตายได้"

ดังนั้นทหารถึงพันแข้งเพื่อป้องกันถูกลวดหนามเกี่ยวครับ เป็นการป้องกันจุดเสี่ยงเท่าที่ทำได้โดยไม่เป็นภาระกับทหารมากเกินไป

ทั้งนี้ทหารราบส่วนมากไม่ได้สวมรองเท้าบู้ตหนังสูงแบบที่เรียกว่า Wellington boots ครับ และจะเห็นได้ว่าทหารที่พันแข้งนั้นเพราะไม่ได้ใส่บู้ตสูงประเภทอื่นๆ ด้วย ส่วนมากเป็นบู้ตเตี้ยแค่หุ้มข้อครับ

โดยทหารราบชาติที่สวมบู้ตสูง เช่น ทหารเยอรมัน จึงไม่ต้องพันแข้ง

สำหรับการพันแข้งช่วงแคบ ตามที่ท่านเวปมาสเตอร์นำภาพมาแสดงนั้น เป็นเรื่องของการพันชายกางเกงครับ ซึ่งทหารอังกฤษก็มี  ต่างกับการพันแข้งแบบดั้งเดิมทั่วไปที่พันจากเนือหลังเท้าขึ้นไปสูงเกือบถึงเข่า

แล้วแต่งตัวแบบรด. จะมีห่วงเหล็กสำหรับใส่ข้อเท้า อยากรู้ว่าใส่ไว้ทำไมคะ  เห็นเพื่อนๆบอก เวลาฝึกตอนแดดจัดๆ

เนื้อตรงข้อเท้าแทบไหม้อ่ะค่ะ  แบบว่าแดดมันร้อนจนเหมือนจะเผาเหล็กแล้วเหล็กจะมาเผาข้อเท้าอีกที เหอะๆๆ สยองแทน

มันเกี่ยวกะหัวข้อกระทู้มั้ยอ่ะคะ

"ผ่านมา" ตอนดึกจังนะครับ  ไม่ทราบนอนไม่หลับหรืออยู่คนละ Timezone กัน

ห่วงเหล็กที่ว่า สมัยผมเรียกว่า ซิ้ง ซึ่งอาจจะมาจากคำว่า Sink ที่แปลว่าจม เป็นคล้ายๆ เอาสปริงอันใหญ่มาขดกันเป็นห่วงวงกลม ข้างในมีลูกเหล็กเล็กๆ เหมือนลูกปืนรถยนต์จำนวนหนึ่ง  จุดประสงค์ที่ใส่คือเพื่อถ่วงปลายขากางเกงให้ได้รูปทรงสวยงาม  รองลงมาคือเพื่อให้เกิดเสียงจากลูกเหล็กข้างในขณะก้าวเดิน  เคยเห็นบางคนเอาสายพานอันใหญ่ๆ มาใส่แทน  ซึ่งจะไม่ร้อนและถ่วงขากางเกงได้เหมือนกัน แต่จะไม่มีเสียง

เทียบกับเรื่องผ้าพันขาแล้ว  จุดประสงค์การใช้งานมันต่างกัน  แต่เป็นเรื่องของเครื่องแบบตรงขากางเกงเหมือนกัน  ไม่ถึงกะนอกเรื่องหรอกครับ

อันนี้ขอตอบในฐานะคนเคยผ่านวิชาทหารมาแล้ว เหตุที่ใส่ห่วงเหล็กถ่วงขานั้น ผมขอสันนิษฐานว่า เป็นเพื่อให้ชายขากางเกงทิ้งตัวลงมาอย่างสวยงามครับ แต่ตอนผมเรียนนศท.นั้น ผมใช้แถบสายพานพันแทนห่วงเหล็กครับ ก็ออกมาสวยดีเหมือนกัน ที่สำคัญคือ น้ำหนักเบากว่าด้วยครับ เวลาวิ่งประกอบรองเท้าคอมแบทนั้น ยังพอยกขาไหวครับ ดีกว่าห่วงเหล็กด้วย ผมไม่ชอบมีเสียงครับ ยกเว้นเสียงเหล็กชิดเท้าน่ะชอบมากเลย เวลาชิดเท้าชอบนักล่ะ  ส่วนเรื่องผ้าพันแข้งที่ทหารสมัยก่อนพันกันนั้น ขอสันนิษฐานตามที่ท่านผู้รู้ทั้งหลายได้อธิบายมาแล้วครับผม

หมายถึงทหารญี่ปุ่นและจีนสมัยสงครามโลก ทหารจีนแทบทุกราชวงอะไรทำนองนี้ล่ะมั้งครับ

ที่ตอบๆกันมาจนเหมือนจะจบเรื่องไปแล้วก็คงไม่ผิดหรอกครับ  เพียงแต่ไม่ได้เอาภาพของทหารญี่ปุ่นยุคสงครามโลกกับทหารจีนยุคโบราณมาเป็นตัวอย่าง (ทหารจีนยุคสงครามโลกมีตัวอย่างในความเห็นที่ 3 แล้ว) ซึ่งโดยเหตุผลในการพันขาก็คงคล้ายๆกันกับที่คุยกันมาหลายความเห็นแล้วนั่นแหละครับ  ถ้าอยากดูภาพเพิ่มเติมว่างๆจะหามาให้ก็ได้

เท่าที่พอจค้นเพิ่มเติมได้  ภาพแรกเป็นภาพทหารญี่ปุ่นสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 จาก http://www.thewartourist.com/japan.html (ภาพรถถังข้างใต้ทหารนี่แถมให้ดูเฉยๆ ไม่เกี่ยวกับประเด็นของกระทู้) คนซ้ายสุดซึ่งเป็นนายทหารนั้นใส่ท็อปบูท จึงไม่ต้องพันแข้งเหมือนคนอื่นๆ ทางขวา

ส่วนที่ว่า "ทหารจีนทุกราชวงศ์" นี้  ยังหาภาพหลักฐานขัดๆไม่ค่อยได้  ที่พอเข้าเค้าในภาพนี้จากหน้าเว็บ http://www.conceptart.org/forums/showthread.php?t=164671  เหมือนจะมาจากเกมอะไรสักเกม  ดูหน้าแข้งแล้วค่อนข้างจะก้ำกึ่งระหว่างการพันแข้งหรือการห่อหน้าแข้งเพื่อกันหนาว  ไม่ทราบว่าเป็นทหารจีนยุคไหน  และไม่ทราบว่าจะพันแข้งกันอย่างนี้ "ทุกราชวงศ์" หรือเปล่า  ถ้าเจอภาพไหนที่ชัดๆอีกจะนำมาดูเพิ่มเติมครับ