******โซคระตีส*****

โซคระตีส     เป็นนักปรัชญาผู้ค้นหาความจริงอยู่เป็นนิจ      สำหรับท่านแล้ว   สิ่งที่มีค่าควรแก่การมีไว้สิ่งเดียวในชีวิต    คือ   ***ความรู้ที่เป็นสัจจะ***   

ท่านมักจะชอบถกปัญหาหนักๆ    กับมิตรสหาย    และผู้คุ้นเคยเนืองเนือง       เพื่อว่าสัจจะ   อาจจะโผล่ออกมาจากการถกเถียงเหล่านั้น

ท่านมีสาวกมากมาย      สาวกที่เป็นเอก    คือ   ***พลาโต***    พลาโตได้เขียนหนังสือมากมายหลายเล่ม    ซึ่งได้ตกทอดมาถึงเรา      และจากหนังสือเหล่านี้เอง    ที่ทำให้เรารู้จัก     ***โซคระตีส

รัฐบาลไม่ชอบโซคระติส   บุคคลซึ่งชอบค้นคว้าหาความรู้   ในสิ่งที่เป็นสัจจะอยู่เป็นนิตย์    รัฐบาลไม่ต้องการให้เขาค้นคว้าหาสัจจะ   รัฐบาลแห่งเอเธนส์   ภายหลังสมัย    ***เปริคลิส***เพียงเล็กน้อย    ไม่ชอบวิธีการต่างๆของ   โซคระติส      ฉะนั้นจึงได้นำตัวท่านขึ้นศาล    แล้วตัดสินให้ประหารชีวิตท่าน

รัฐบาลเอเธนส์   ได้แจ้งแก่ท่านว่า............ถ้าท่านให้คำมั่นสัญญาว่า    จะเลิกการถกเถียงปัญหากับประชาชนและเปลี่ยนแนวทางชีวิตของท่านเสียใหม่   รัฐบาลจะปล่อยท่านไป

ท่านปฏิเสธที่จะทำเช่นนั้น    และได้สมัครใจเอาถ้วยยาพิษ     ซึ่งนำความตายมาสู่ท่าน      ดีกว่าที่จะสละสิ่งซึ่งท่านถือว่าเป็นหน้าที่ของท่าน      ก่อนจะสิ้นลมหายใจ    ท่านได้หันหน้าไปพูดกับประชาชนผู้กล่าวโทษท่าน     กับตุลาการ    และชาวเอเธนส์   ว่า........

****หากท่านจะปล่อยข้าพเจ้า    โดยมีเงื่อนไขว่า   ให้ข้าพเจ้าละทิ้งการคนหาสัจจะ   ข้าพเจ้าใคร่จะกล่าวว่า  โอ....ชาวเอเธนส์ทั้งหลาย     ข้าพเจ้าขอขอบคุณท่าน  แต่ข้าพเจ้าขอจงรักภักดีต่อพระผู้เป็นเจ้า    ซึ่งข้าพเจ้าเชื่อว่าได้กำหนดภารกิจให้แก่ข้าพเจ้ายิ่งกว่าพวกท่าน    ฉะนั้น  ตราบใดที่ข้าพเจ้ายังมีลมหายใจ   และกำลังวังชาอยู่     ข้าพเจ้าจะไม่มีวันหยุดยั้งจากการหมกมุ่นอยู่กับปรัชญาตราบนั้น    ข้าพเจ้าจะยังคงใช้วิธีทักใคร ๆ  ก็ตาม    ที่ข้าพเจ้าพบปะเรื่อยไป     แล้วถามเขาว่า.........การที่ก่นแต่มุ่งแสวงหาทรัพย์สมบัติ   และเกียรติยศ    โดยไม่เอาใจใส่ในเรื่องสติปัญญา  และสัจจะ   ซึ่งไม่ทำให้วิญญาณของท่านดีขึ้นกว่าเดิมน่ะ   ท่านไม่อายบ้างหรือ......    ข้าพเจ้าไม่รู้หรอกว่า    ความตายคืออะไร........มันอาจเป็นสิ่งดี   และข้าพเจ้าไม่เคยเกรงกลัวมัน        แต่ข้าพเจ้ารู้แน่ ๆว่า    การละทิ้งหน้าที่ของคนเราเป็นสิ่งไม่ดี    ฉะนั้น   ข้าพเจ้าจึงเลือกเอาสิ่งที่อาจดี    ยิ่งกว่าสิ่งที่ข้าพเจ้ารู้ว่าเป็นสิ่งไม่ดี

ในการดำเนินชีวิต   โซคระติสได้บำเพ็ญประโยชน์ให้แก่แหล่งแห่งสัจจะ   และความรู้เป็นอย่างดี   แต่ทว่าในความตาย   ท่านยังได้บำเพ็ญประโยชน์ให้แก่สัจจะ   และความรู้สึกที่ดีไปยิ่งกว่านั้นอีก

ใน   Elliott   and  McDonal   ว่า  ....โซคระติส   ไม่คิดถึงสิทธิของประชาชน   ที่จะอ้างเอาจากรัฐ  หรืออีกนัยหนึ่ง  ยังไม่มีความคิดว่า  รัฐมีไว้เพื่อป้องกันเสรีภาพของบุคคล   คนจะขัดรัฐไม่ได้   พลาโต้เอง  ได้เขียนไว้ใน       The   Law   ว่า   การลงโทษประหารแก่ผู้ที่สอนลัทธิบ่อนทำลายรัฐ   เป็นการชอบแล้ว   ซึ่งก็อาจตีความได้ว่า  พลาโต้เห็นชอบกับการประหารชีวิต  โซคระติส

*****หมายเหต    สิ่งที่เป็นสัจจะในทางพุทธศาสนา   ที่พระพุทธเจ้าค้นหา   และค้นพบ   คือ  อริยสัจจะสี่ประการ     ทุกสิ่งล้วนเป็นอนิจจัง  ทุกขัง   อนัตตา

(เนรูห์       มองประวัติศาสตร์โลก     แปลโดย.....เพื่อน    ทวยประชา)

(อมร   รักษาสัตย์   ประชาธิปไตยและรัฐธรรมนูญฉบับประชาชน  )