นิทรรศการพิเศษเรื่อง “จากสยามสู่ยุโรป บนเส้นทางซ่อนวาระ”

ณ มิวเซียมสยาม พิพิธภัณฑ์การเรียนรู้ 1-31 กรกฎาคม 2552


      การเดินทางไปยุโรปของชาวสยามเริ่มขึ้นตั้งแต่สมัยอยุธยา ในปีพุทธศักราช 2150 โดยสมเด็จพระเอกาทศรถ โปรดฯให้ราชทูตถือพระราชสาส์นไปเจริญสัมพันธไมตรีกับพระเจ้าแผ่นดินฮอลแลนด์ แต่การเดินทางไปยุโรปครั้งที่โด่งดังที่สุดคือ การที่สมเด็จพระนารายณ์มหาราชทรงส่งโกษาปานไปเจริญสัมพันธไมตรีกับประเทศฝรั่งเศส

      หลังจากสมัยพระนารายณ์มหาราช การเดินทางไปยุโรปของสยามก็หยุดชะงักยาวนานมาถึงสมัยรัตนโกสินทร์ โดยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดฯ ส่งราชทูตสยามไปเจริญสัมพันธ์ไมตรีกับประเทศในยุโรปอีกครั้ง ต่อมาพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้เสด็จเยือนยุโรป ทรงเป็นพระมหากษัตริย์ของสยามพระองค์แรกที่เสด็จพระราชดำเนินเยือนยุโป โดยเสด็จยุโรปถึง 2 ครั้ง ในปีพุทธศักราช 2440 และพุทธศักราช 2450

      การส่งราชทูตไปเจริญสัมพันธไมตรีหรือการเสด็จพระราชดำเนินไปยุโรปแต่ละครั้งนั้นมีเหตุผลเรื่องการค้าขายเป็นสำคัญ แต่ในสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวนั้นอาจจะมีความแตกต่างกับสมัยก่อนๆ เพราะเป็นเหตุผลทางการเมืองระหว่างประเทศ แม้ว่าในการเสด็จฯครั้งที่ 2 จะทรงแสดงเหตุผลว่า เป็นการเสด็จเป็นการส่วนพระองค์ เพื่อทรงแปรพระราชฐานเป็นการส่วนพระองค์ ในการรักษาพระวรกายตามคำแนะนำของแพทย์ แต่อีกเหตุผลหนึ่งที่นักวิชาการตั้งเป็นข้อสังเกต คือ แท้จริงนั้น การเสด็จประพาสยุโรปครั้งนี้ มีเหตุผลเพื่อเสด็จไปหาวิธีการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทเรื่องดินแดนกับฝรั่งเศส

      ในระหว่างการเสด็จประพาสยุโรปครั้งที่ 2 นี้ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงมีพระปรีชาสามารถในฐานะนักเดินทางเป็นอย่างยิ่ง ในการเสด็จขึ้นไปถึงนอร์ทเคป ประเทศนอร์เวย์ หรือแหลมเหนือที่เป็นแผ่นดินที่อยู่เกือบเหนือสุดของยุโรป ถือมหากษัตริย์ผู้ทรงเกียรติพระองค์ที่ 2 ของโลกที่เสด็จถึงนอร์ทเคป

      มีดีอะไรที่นอร์เวย์ ? ทำไมพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวต้องเสด็จประพาสประเทศนอร์เวย์ เรื่องราวความสัมพันธ์ระหว่างสองประเทศที่ได้เริ่มขึ้นเมื่อร้อยกว่าปีมาแล้ว... การเยือนถิ่นดินแดนที่พระอาทิตย์เที่ยงคืนนับตั้งแต่เวลานั้น สร้างความสัมพันธ์อันดีระหว่างสองประเทศเรื่อยมา แต่ นอร์เวย์ ยังเป็นดินแดนใกลเกินฝัน ประหนึ่ง ดินแดนสุดหล้า ฟ้าเขียว ของชาวไทย

      นอกจากนี้ ส่วนหนึ่งของนิทรรศการนี้ได้รับแรงบันดาลใจจากความคล้ายคลึงกันระหว่างสถาปัตยกรรม การแกะสลักไม้ ลวดลายและสัญลักษณ์ของชาวนอร์เวย์สมัยไวกิ้งและยุคกลาง กับวัฒนธรรมล้านนาซึ่งหยั่งรากสู่ภาคเหนือของไทยในศตวรรษที่สิบสาม ที่ได้รับการนำเสนอในรูปแบบนิทรรศการศิลปะร่วมสมัย ผ่านสื่อสมัยใหม่ เป็นการเน้นถึงการสร้างความเชื่อมโยงทางวัฒนธรรมของสองประเทศสู่คนรุ่นใหม่

      15 มิถุนายน 2552 บริษัท การบินไทย สายการบินของคนไทย เปิดเส้นทางสู่ดินแดนแห่งความฝัน และร่วมกับสถาบันพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้แห่งชาติ มิวเซียมสยาม สร้างสรรค์นิทรรศการ จากสยามสู่ยุโรป บนเส้นทางซ่อนวาระ ที่จะช่วยกระตุ้นต่อมอยากรู้ พากันค้นหาและค้นพบนอร์เวย์ผ่านเรื่องราวทั้งด้านประวัติศาสตร์ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ ด้านศิลปวัฒนธรรมทั้งในความเหมือนและความต่างจนสร้างความฉงนของทั้งสองมุมโลก และที่สำคัญตอบคำถามที่ว่า “มีดีอะไรที่นอร์เวย์” ภายใต้นิทรรศการในรูปแบบของมิวเซียมสยาม พิพิธภัณฑ์การเรียนรู้


ดูรายละเอียดที่ - http://www.ndmi.or.th