ต้องตอบช้าอีกตามเคยเนื่องจากกำลังเกร็งกับการเขียนบทความใหม่ที่จนแล้วจนรอดก็ยังไม่เสร็จ

อ่านคำถามแล้วก็นึกถึงคำพูดในหนังเรื่อง 1911 ของเฉินหลงที่ "คนเล่าเรื่อง" พึ่งนำเสนอไปไม่นาน  ที่ว่าอีกกี่ร้อยปีผ่านไปก็จะยังคงมีคนสงสัยว่าการปฏิวัติคืออะไร

เรื่องที่จะให้ตอบแบบฟันธงว่าใช่หรือไม่ใช่นี่บางทีพูดยาก  สังเกตว่าคนทั่วไปมักวิจารณ์ประวัติศาสตร์กันเพียงแค่ความผิดถูกดีเลวของบุคคลหรือตัวบุคคลโดยอาจจะไม่ได้มองปัจจัยเกี่ยวข้องในมุมมองที่กว้างขึ้นไปอีก

อย่างเรื่องที่คนยุคนั้นส่วนใหญ่ยังไม่เข้าใจประชาธิปไตย  ผมว่าจนถึงสมัยนี้ ตัวผมเองและใครอีกหลายคนก็คงต้องยอมรับว่า  ไม่แน่ใจว่าประชาธิปไตยคืออะไร  ประชาธิปไตยแท้ๆ มีจริงหรือไม่ 

ในช่วงนั้นก็พอดีเป็นยุคที่ลัทธิฟาสซิสต์นาซีกำลังรุ่งเรือง  คนที่จะวอกแว่กไปทางนั้นย่อมมีเยอะ

อีกประเด็นคือระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ในเวลานั้น "สอบตก" กับการแก้ปัญหาเศรษฐกิจครับ  ในยุคที่มีความเป็นประชาธิปไตยอยู่บ้าง  รัฐบาลไหนแก้ปัญหาเศรษฐกิจไม่ได้ยังมีกลไกที่จะให้รัฐบาลนั้นต้องหลีกทางให้คนอื่นเข้ามาแก้ปัญหาแทนโดยสันติ  แต่ในระบอกที่ผู้นำมีอำนาจเบ็ดเสร็จ  หนทางเปลี่ยนแปลงสถานเดียวคือยึดอำนาจครับ 

ไม่รู้จะ้เขียนอะไรต่อดี  เรื่องแบบนี้ในสภาพการเมืองแบบนี้  บางทีเราแสดงความเห็นโดยสุจริตใจ  แต่อาจจะมีคนลากไปเข้าเรื่องอื่นที่เป็นปัญหาได้เสมอ

ในฐานะของคนชอบศึกษาประวัติศาสตร์ ก็ขอบอกถึงทัศนะเกี่ยวกับการอภิวัฒน์ 2475 ไว้ดังนี้ครับ

1. สังคมไทยในเวลานั้น บรรดาชนชั้นสูง และชนชั้นปกครองต่างรู้จักและยอมรับระบอบประชาธิปไตยมานานแล้ว  ขุนทหารหลาย ๆ คนที่มีหัวก้าวหน้าก่อการใน ปี พ.ศ. 2455 สมัยรัชกาลที่ 6 แต่ไม่สำเร็จจึงกลายเป็นกบฎต้องอาญาไปทั้งหมด  แล้วทุก ๆ อย่างจึงมาสุกงอมในสมัยรัชกาลที่ 7 นั่นเอง ในเวลานั้น ประชาชนคนไทยก็ตื่นตัวกับเรื่องประชาธิปไตยกันไม่น้อย เพียงแต่โอกาสและการสื่อสารมันไม่ก้าวหน้าเท่านั้นเองครับ

2. อย่างที่อาจารย์โรจน์บอก การแก้ปัญหาเศรษฐกิจของรัชกาลที่ 7 นั้นล้มเหลว  ก่อให้เกิดความไม่พอใจแก่บรรดาชนชั้นนำ และขุนทหารมากมาย การอภิปรายไม่ไว้วางใจ หรือยื่นถอดถอนย่อมทำไม่ได้ไม่ระบอบแบบนั้น  การเปลี่ยนระบอบจึงเป็นหนทางเดียวที่่จะทำได้

3. พวกทหารหลาย ๆ ในพระนครต่างก็เห็นชอบกับการก่อการนี้ และทหารที่ถูกนำกระทำการนี้ บางส่วนก็รู้ดี บางส่วนก็เหมือนถูกหลอกมาให้ทำการ แต่ก็ไม่ได้คิดขัดขืนหรือแปรพักตร์แต่อย่างใด เพราะต้องยึดถือคำสั่ง และเชื่อว่าการก่อการครั้งนี้เป็นไปเพื่อบ้านเมือง

4. คณะราษฏรกระทำการแบบนุ่มนวลและรักษาพระเกียรติยศมากที่สุด เพราะต้องการแสวงจุดร่วมกับทหารสายเจ้าที่เอาด้วย  อย่างไรก็ตามครับ เมื่อก่อการสำเร็จ ก็ต้องตัดไม้ข่มนามไม่ให้เกิดการเอาคืนได้ แต่ก็มีอาฟเตอร์ช็อกตามมาด้วย กรณีกบฎบวรเดช อันเป็นเหตุให้ ความสัมพันธ์ของรัชกาลที่ 7 กับคณะราษฏรต้องขาดสะบั้นลง แล้วตามมาด้วยการสละราชสมบัติ

5. หลังการอภิวัฒน์ 2475 บรรดาคณะราษฏรต่างก็ไม่พ้นปุถุชนที่ยังคงเวียนว่ายอยู่กับการแก่งแย่ง ช่วงชิงอำนาจและผลประโยชน์ตามความคิดของตัวเอง อันนำมาซึ่งการขาดตอนของประชาธิปไตยไปนานมาก

แต่ก็ยังมีผู้สรุปว่า การอภิวัฒน์ 2475 คือ สิ่งที่ต้องเกิดขึ้นตามลำดับเวลาและพัฒนาการของประวัติศาสตร์อย่างที่จะต้องเป็นไปนั้นเองครับ

 ดูแล้วยังไงประชาชนส่้วนใหญ่ก็ยังไม่มีส่วนเกี่ยวข้องด้วยเลยครับ

มีแต่ชนชั้นสูง กับ ชนชั้นปกครองเท่านั้นและเหตุผลการปฏิวัติคงนี้ไม่พ้นปัญหาเรื่องอำนาจและผลประโยชน์อย่างแน่นอน

ผมไม่เชื่อว่าจะมีคนทำเพื่อประชาชนตาดำๆ จริงๆ หรอกครับ ถ้ากระทำการโดยชนชั้นปกครองยังไงซะ คนระดับนี้ก็ต้องการรักษาอำนาจไว้กับตัวก็

ขึ้นชื่อว่า ชนชั้นปกครอง ก็ทำเพื่อให้ตนเองได้ปกครองอยู่แล้ว 

แล้วทำไปก็ไม่ได้ประโยชน์อะไรขึ้นมาจริงๆ สู้ให้ในหลวง ร.7 พระราชทานรัฐธรรมนูญยังจะดีกว่า แบบว่า ระหว่างรอการประกาศก็ให้ประชาชนได้

ศึกษากับระบอบนี้ ซึ่งผมว่ายังเห็นผลดีกว่าอีก ซึ่งพอประชาชนฉลาดเขาก็จะรู้เองว่าจะต้องทำยังไง เพื่อให้ประเทศมีความเป็นประชาธิปไตย

ในตอนปัจจุบันผมเห็นแล้วไม่ชอบการเมืองไทยเลยจริงๆ ด่ากันไปมาอยู่นั้น ไม่จบไม่สิ้น เลือกกันอยู่แค่สองพรรคนั้นแหละ เชื่อกันอยู่แค่นั้น

แล้วก็เละกันอยู่อย่างนี้ไม่ไปไหนซักทีประเทศเรา 

ผมเลยอยากจะโทษ คณะราษฎร ที่ทำให้เราแย่อยู่ทุกวันนี้ 

ประเทศไทยก็เลยเหมือนกับเกวียนตกล่มโคลนไม่ขึ้นซักที  ผู้โดยสารก็เกี่ยงกันว่าใครควรจะลงไปเข็นเกวียนขึ้นมาเพราะ

กลัวว่าถ้าลงไปเข็นขึ้ึ้นมาแล้วจะโดนทิ้งเอาไว้ สุดท้ายก็ยังไม่มีใครกล้าเสียสละลงไปเข็นซักที

ผมเกรงว่าจะกลายเป็นการเอาคณะราษฎรมาเป็นแพะน่ะครับ

ไม่ใช่แต่ชนชั้นนำหรอกที่จะทำเพื่อประโยชน์ของตน  คนเราตราบเท่าที่ยังมีกิเลสก็ย่อมทำเพื่อตนเองแล้วโบ้ยให้คนอื่นเสียสละกันทั้งนั้น

ทึ่จริงการปฏิวัติหรืออภิวัฒน์ของสยามยังดีกว่าที่ซุนยัตเซ็นปฏิวัติจีนและเลนินปฏิวัติรัสเซียด้วยซ้ำ  คือ ทั้งสองชาติกลายไปเป็นเผด็จการคอมมิวนิสต์ไป  เมืองไทยเวลานี้บ้าบอคอแตกยังไงยังพอจะมีปากเสียงวิจารณ์ได้

อีกอย่างคือจาก 2475 มาจนถึงปัจจุบันนี้ก็ 80 ปีแล้ว  ประชาธิปไตยวันนี้ดีชั่วประการใดไม่ได้มากจากคณะราษฎรเท่านั้นนะครับ  พอใจ-ไม่พอใจอะไรจะมองไปที่คนกลุ่มเดียวเหตุการณ์เดียวเมื่อ 80 ปีก่อน  มันไม่ยุติธรรม  คือถ้าจะบอกว่าการเมืองช่วงหลัง 2475 มันเละเทะแล้วตำหนิคณะราษฎรนี่ยังพอฟัง  แต่ถ้าบอกว่าเบื่อการทะเลาะกันของพวกเสื้อสีฉูดฉาดคนละสีหรือเบื่อการทะเลาะกันของพรรคเพื่อนายใหญ่กับพรรคประชาที่ปดนี่  มันเป็นเรื่องนอกเหนือการคาดการณ์ ณ เวลาที่เปลี่ยนแปลงการปกครองครับ

คำบอกเล่าจากปาก สวัสดิ์ คำประกอบ บุรุษ 4 แผ่นดิน เล่าเรื่องปฎิวัติ 2475 เห็นกับตาได้ยินกับหู...

 การเปลี่ยนแปลงการปกครองโดยคณะราษฎร์ เป็นไปด้วยความหวังดีต่อประเทศชาติ แต่มีข้อเสีย คือ

กระทำไวไป โดยหวังให้มีการเปลี่ยนแปลง แต่ไม่ได้มองถึงความพร้อมประชาชนทั้งประเทศ มีเรื่องล้อเลียนไว้ว่า

"ในงานวันรัฐธรรมนูญ มีคนไปถามชาวบ้านทั่วไปว่า รัฐธรรมนูญ คืออะไร ชาวบ้านตอบว่า สงสัยจะเป็นลูกท่านพระยาสักคนหนึ่ง"

คือถ้ายึดเวลาไปอีกสักนิดทำการเจรจากับผู้ปกครองสมัยนั้นให้เร่งทำความเข้าใจและฝึกฝนวิถีประชาธิปไตยให้กับประชาชนทั้งประเทศให้ดีก่อน แล้วค่อยมีการถ่ายอำนาจสู่ประชาชน เช่นเดียวกับการเลิกทาส อาจจะใช้เวลาสักหน่อย แต่ก็จะเกิดประชาธิปไตยที่สมบูรณ์

และเมื่อหลังเปลี่ยนแปลงการปกครองแล้ว ไม่ได้มีการคืนอำนาจสู่ประชาชนอย่างแท้จริง ทำให้อำนาจตกอยู่ในกลุ่มคนเพียงกลุ่มเดียวและตามมาด้วยการแย่งชิงอำนาจกัน จนทหารต้องเข้ามา อำนาจการปกครองสมัยนั้นจึงเป็นเรื่องของชนชั้นผู้ปกครอง รวมศูนย์อยู่ส่วนกลาง ประชาชนตาสีตาสาก็ต่อสู้ชีวิตกันเองต่อไป เพราะการเมืองไม่ได้ให้อะไรกับเขาเลย

จากความตั้งใจดีที่อยากให้ประเทศชาติเป็นประชาธิปไตยตามแบบอารยประเทศแต่ก็ไม่สำเร็จตามที่หวัง เพราะว่าการเปลี่ยนแปลงไม่ได้มาจากมติมหาชนอย่างแท้จริง

ปัจจุบันการเมืองไทยมีการเปลี่ยนแปลงไปมาก จากที่เคยเกิดการเปลี่ยนแปลงอะไรมักเกิดที่ส่วนกลางคือกรุงเทพฯ คนต่างจังหวัดแทบไม่ได้มารับรู้สนใจอะไรด้วยเลย แต่ทุกวันนี้ด้วยปัจจัยหลายๆ อย่าง เช่น การสื่อสาร การเดินทาง นโยบายการบริหารงานของบางรัฐบาล ก่อให้ประชาชนตื่นตัวและมีส่วนทางการเมืองมากขึ้น เหลือแต่เพียงทำอย่างไรให้ประชาธิปไตยไทยมีความบริสุทธิ์ ถูกต้อง เป็นธรรม กันต่อไป

พอดีวันนี้ช่วงเช้าได้ไปสัมมนาข้างนอก  วิทยากรท่านหนึ่งบอกว่าตอนไปเวียดนามสงสัยว่าทำไมเขาถึงไม่ขยายถนนซะที  คนที่นั่นเขาว่าก็รัฐบาลเขายังเป็นชุดเดิมนี่  ถ้ามีการเลือกตั้งเปลี่ยนรัฐบาลได้  มีพรรคการเมืองแข่งขันกันเป็นรัฐบาล  ก็จะมีการแข่งกันสร้างผลงานรวมทั้งการขยายถนน  คนเวียดนามเขาอิจฉาคนไทยที่สามารถเลือกตั้งเปลี่ยนรัฐบาลได้  ถ้าเรายังอยู่ในระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์หรือระบอบ "เชื่อผู้นำชาติพ้นภัย" แล้ว  เราจะไม่สามารถเปลี่ยนรัฐบาลเป็นว่าเล่นให้คนเวียดนามอิจฉาได้

 " คนในอยากออก คนนอกอยากเข้า " วลีนี้ใช้ได้ทุกยุค ทุกสมัย ทุกชนชาติ ทุกระบอบการปกครอง  ได้ดีที่สุดครับ  กระผมว่าขึ้นอยู่กับผู้นำ ผู้มีอำนาจ จะปฎิบัติกับพลเมืองอย่างไร  ทุกระบบทุกระบอบการปกครองมีข้อดี และข้อเสียทั้งนั้น อยู่ที่นักปกครองจะนำไปใช้อย่างไร

กระผมขอนำคำพูดในหนังภาพยนต์เรื่องหนึ่งมากล่าว จำไม่ได้ว่าเรื่องไหน กระผมว่าน่าจะมีหลายเรื่องที่ชอบกล่าวแบบนี้  " เหตุการณ์ที่จะเกิดขึ้นต่อไปนี้ พวกเราจะไม่รู้ว่าทำถูกหรือผิด แต่ประวัติศาสตร์จะต้องจดจำและบันทึกพวกเราเอาไว้ ต่อจากนั้นให้ประวัติศาสตร์กับชนรุ่นหลังตัดสิน  "

 ระบอบการปกครองที่ดีสำหรับผม คือระบอบบที่ทุกๆคนต้องมีสิทธิ ในการดูแลตนเองเท่านั้น เพราะทุกๆกลุ่มที่ขึ้นมามีอำนาจก็ต้องการมาใช้เงินภาษีที่เก็บจากประชาชน ถ้าลองไม่มีการเก็บภาษี ผมว่าคงไม่มีใครมารับสมัครเลือกตั้งแน่นอน สำหรับผมยังไงการเลือกตั้ง ก็ดีกว่าการแต่งตั้ง เพราะประชาชนยังมีสิทธิเปลี่ยนได้ถ้าไม่ถูกใจ