ต้านพม่าอยู่ได้แอจไม่เสียกรุงครั้งที่2

ก่อนอื่นต้องขออภัยว่าตอบช้าอีกแล้ว คำถามลักษณะนี้เป็นความเชื่อเดิมๆ ในประวัติศาสตร์ที่ว่า ความเปลี่ยนแปลงต่างๆ เกิดขึ้นจากตัวบุคคลระดับสูง ทำนองว่าถ้าผู้นำดี ก็เป็นมหาบุรุษสร้างชาติให้เจริญได้ ถ้าผู้นำเลวเป็นทรราชย์ ก็พาชาติวิบัติ อะไรทำนองนี้

ในระยะหลังๆ นักวิชาการพยายามอธิบายประวัติศาสตร์โดยเน้นไปที่บทบาทของประชาชนคนส่วนรวม หรือพัฒนาการทางสังคมมากขึ้น จนบางสำนักเหมือนจะปฏิเสธบทบาทผู้นำสูงสุดไปเลย แต่บางสำนักก็ออกแนวประนีประนอม อย่างเช่น แนวคิดที่อาจารย์ที่ปรึกษาสมัยผมเรียนปริญญาโท จะมองพัฒนาการทางประวัติศาสตร์เป็น 3 ระดับ คือ ระดับตัวบุคคล ระดับสังคม และระดับธรรมชาติ+เทคโนโลยี ซึ่งรายละเอียดคงยาวเกินกว่าจะคุยในกระทู้นี้ได้ ถ้าเอาทฤษฎีนี้มาตอบคำถามของผู้ตั้งกระทู้ การจะเสียกรุงหรือไม่คงไม่ถึงกับปฏิเสธความเป็นผู้นำที่แตกต่างกันของกษัตริย์ทั้งสองพระองค์ดังที่กล่าว แต่เหตุปัจจัยต่างๆ ที่มาเป็นองค์ประกอบที่นำไปสู่การเสียกรุงหรือไม่มันมีมากกว่านั้นและสลับซับซ้อนกว่านั้นครับ

บังเอิญผมก็เรียนประวัติศาสตรืครับ ขอแสดงความเห็น

1.ที่ว่าพระเจ้าเอกทัศน์อ่อนแอและพระเจ้าอุทุมพรก็กลัวแม่และพี่ชาย อีกทั้งความเหลวแหลกของกรุงศรีอยุธยานั้น ที่เรียนไกนทานี้แหละ ข้อความในจดหมายชาวต่างประเทศที่อยู่ในเหตุการณ์บันทึกไว้ตรงข้าม ว่าทั้งสองพระองค์เข้มแข็งในการรบ การเสียกรุงมาจากเหตุหลายอย่าง ว่าไปก็ยาว ในที่นี้ขอเรียนว่าพงศาวดารที่แต่วสมัยธนบุรีหรือชำระ ย่อมต้องว่าราชวงศ์บ้านพลูหลวงไม่ดีต่างๆจนเสียเมือง เพื่อผลในการสถาปนาความเป็นกษัตริย์วงศ์ใหม่ของพระเจ้าตากสินมหาราช

2.ในขณะนี้วงการประวัติศาสตร์ก็ลงความยุติแล้วว่าเรื่องห้ามยิงปืนใหญ่เพราะกลัวสนมกลัวเสียงปืนนั้นผิด มาแต่งเติมทีหลังสมัยหลัง

แค่นี้ก่อนนะครับ เป็นการเปิดประเด็น

1.การว่างเว้นการสงครามมานานของอยุธยา หลังสมัยพระนารายณ์อยุธยาว่างศึกมาโดยตลอดโดยเฉพาะกับพม่า-มอญ ผลคือการทหารอ่อนตัวลง  สมัยนั้นไม่มีทหารประจำการ ทหารคือไพร่ที่ทำมาหากินปกติ สงครามทีหนึ่งจึงจะเกณฑ์ทีหนึ่ง ไม่มีเกณฑ์มานาน พลเมืองก็รบไม่เป็น ที่จริงก็สมัยนั้นไม่มีใครอยากถูกเกณฑ์ สมัยเสียกรุง ไพร่บ้านพลเมืองที่ไม่ผูกพันนักกับราชธานี พากันเข้ากับข้าศึกก็มาก

2.การผลัดแผ่นดินและความผันผวนทางการเมืองที่มีอยู่ในราชสำนักและชนชั้นปกครองมีบ่อยมาก เมื่อพระนารายณ์สวรรคตก็เปลี่ยนราชวงศ์มาสมัยพระเพทราชา พระเจ้าเสือก็ขึ้นครองราชก็ด้วยการกำจัดศัตรูการเมืองก็ญาติวงศ์เดียวกันนั้น พระเจ้าท้ายสระก็มีปัญหาปลายรัชกาลเรื่องรัชทายาทกับมหาอุปราชวังหน้าที่ต่อมาคือพระเจ้าบรมโกศ ปลายรัชกาลพระบรมโกศก็เรื่องเจ้าฟ้าเอกทัศน์และเจ้าฟ้าอุทุมพร ยังมีเจ้าสามกรม(จิตสุนทร-สุนทรเทพ-เสพภักดี)น้องกรมฯเทพพิพิธ-กับเจ้าฟ้ากุ้ง-ที่ถูกอาญาสิ้นพระชนม์-และเจ้าฟ้าอุทุมพรเอาคืนตอนพระเจ้าบรมโกศสวรรคตกำจัดเจ้าสมากรมที่มีข้าไทมาก-ฝ่ายนั้นก็แตกซ่านไปตามข้าในกรมเจ้าฟ้ากุ้ง-ครั้นเจ้าฟ้าอุทุมพรหนีบวช-ข้าในกรมก็ซ่านไปอีก-เกิดกรณีกรมฯเทพพิพิธถูกเนรเทศไปอยู่ลังกาและในที่สุดพระเจ้าเอกทัศน์ก็ครองราช-จนสงครามมอญ-พม่าติดเมืองอย่างที่ทราบ-จะไม่พูดถึงการแตกสามัคคีแต่จะพูดถึงระบบไพร่สมัยนั้น เมื่อข้าในกรมทั้งหลายแตกซ่านก็จะก่อกบฏอยู่เรื่อย ระบบข้าสังกัดกรมมีมาแต่สมัยพระบนมไตรโลกนาถและมีการปรับปรุงน้อยมาก พ้นสมัยในเมื่อราชวงศ์อลองพญาเกิดและเติบโตมีอำนาจอย่างรวดเร็ว

3.ระบบหัวเมืองที่ให้เมืองเอกมีอำนาจในพื้นที่เช่นพิษณุโลกและนครศรีธรรมราชที่เป็นอย่างเมืองพระยามหานครการปกครองส่วนภูมิภาคอ่อนตัวลงและขาดความสนใจจากราชธนีทำให้เมืองพระยามหานครมีความสัมพันธ์กับราชธานี ดูจากการที่พิษณุโลกและนครศรีธรรมราชและนครราชสีมาด้วยวางเฉยเมื่อข้าศึกล้อมกรุงไว้แล้ว  หัวเมืองฟากตะวันออกของแม่น้ำน่านดึงตัวออกจากราชธานีจะเห็นว่ากำแพงเพชรยังไปป้องกันราชธานีแต่พิษณุโลกไม่ไปแสดงว่าราชธานีไม่มีหรือไม่ไว้ใจพอที่จะเอามา สงครามนั้นจึงเป็นสงครามมณฑลราชธานีแท้ๆจนเสียกรุง

แค่นี้ก่อนให้คนอื่นบ้าง

พม่าต้องการทำลายรัฐอยุธยา มิได้บังเอิญเดินทางมา แต่เตรียมการมาเป็นปี กษัตริย์ไทยเป็นนักรบที่ต้านทานไว้ได้จนหมดทั้งกำลัง ทั้งเสบียง ประกอบกับพม่าเปลี่ยนแผนการรบเนื่องจากศึกษาวิธีการรบของอยุธยาว่าจะตั้งมั่นในเมืองรอน้ำหลาก แล้วหัวเมืองเหนือมาตีกระหนาบ จึงปรับเปลี่ยนกลยุทธและเกณฑ์ไพร่พลได้กำลังมากกว่าจัดทัพตีตั้งแต่หัวเมืองฝ่ายเหนือ(อาณาจักรล้านนา ซึ่ง แบ่งการปกครองมีเจ้าเมือง พญาเมืองปกครองหลายราชวงศ์เหมือนอยุธยา ฉะนั้นในการขอให้จัดทัพจึงได้บ้างไม่ได้บ้างตามแต่เจ้าเมืองที่ปกครองมีความสัมพันธ์กับอยุธยาเพียงใด)ลงมาถึงพิษณุโลก

ที่ตั้งกรุงศรีอยุธยา ถูกล้อมด้วยแม่น้ำ3สายมีอะไรบ้างค่ะ

ดูที่ http://th.wikipedia.org/wiki/อาณาจักรอยุธยา ครับ