webmaster@iseehistory.com

ขณะที่เขียนบทความนี้ เป็นเดือนพฤษภาคม 2552 ประเทศไทยนอกจากจะพึ่งผ่านพ้นจากวิกฤตทางการเมืองกรณี "สงกรานต์แดงเดือด" แล้ว  ในวงการบันเทิงแม้จะไม่ได้เกิดเรื่องเศร้าหรือความรุนแรงอะไร แต่ภาพยนตร์ที่ชาวไทยน่าจะทุกคนกำลังรอคอย คือ "ตำนานสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ภาค ๓" ที่เคยกำหนดจะฉายในวันที่ 30 เมษายน ก็ต้องประสบ "โรคเลื่อน" ว่ากันว่ายาวไปจนถึงประมาณปลายๆ ปีกันเลย  นับเป็นเรื่องน่าเสียดายไม่น้อย  ผมเองก็เสียมวยไปนิดหน่อย เพราะก่อนนั้นเคยลองเอาวิชาโหราศาสตร์มาตีความเอาเองว่าภาพยนตร์น่าจะเสร็จทันฉายตามกำหนดดังกล่าว มาในจังหวะนี้ บังเอิญได้ไปพบภาพยนตร์เรื่อง "มหาราชดำ" วางขายในสภาพที่ภาษาชาวบ้านเรียกว่า "หนังซอง" ราคาถูกๆ ที่ร้าน Piranya เข้า ก็เกิดความหวังว่าอาจจะได้นำภาพยนตร์เรื่องนี้มาพูดคุยกันเป็นการแก้ตัวกลายๆ จากการทายผิดดังกล่าว

"มหาราชดำ" ออกฉายเมื่อวันที่ 13 พฤศจิกายน 2524 นับเป็นภาพยนตร์ไทยเรื่องที่ 2 ที่นำเรื่องราวของสมเด็จพระนเรศวรมหาราชมาสร้าง (เรื่องแรกคือ "นเรศวรมหาราช" ในปี พ.ศ.2500) และเป็นผลงานลำดับที่ 2 ของ ทรนง ศรีเชื้อ (เรื่องแรกคือ "สัตว์สงคราม" พ.ศ.2523) เนื้อเรื่องของภาพยนตร์นั้น ไม่ได้หยิบเอาพระราชประวัติทั้งหมดมาสร้าง แต่เริ่มต้นและดำเนินเรื่องโดยใช้ตัวละครสมมติดังนี้ครับ

ฉากพม่าเข้าตีกรุงศรีอยุธยา

หลวงหาญกับพวกมาตั้งหลักที่บ้านอรัญญิก

เริ่มเรื่องขึ้นในปี พ.ศ.2112 เมื่อกองทัพพม่าสามารถมีชัยบุกเข้าสู่กรุงศรีอยุธยาได้สำเร็จ ได้มีทหารไทยกลุ่มหนึ่งจำนวน 9 คนด้วยกัน มีหัวหน้าคือ หลวงหาญ และคนสำคัญอีกคนหนึ่งคือ ขุนพยัคฆ์ ตีฝ่าวงล้อมหนีออกมาอยู่ที่หมู่บ้านอรัญญิกโดยหวังจะปักหลักใช้เป็นที่มั่นในการกอบกู้กรุงศรีอยุธยาในโอกาสต่อไป ผู้ใหญ่บ้านอรัญญิกได้นำทั้งหมดไปพักรวมกันในโรงนาของตน ทางกรุงศรีอยุธยานั้นภรรยาและมารดาของหลวงหาญถูกขุนเดือดคนไทยที่ไปร่วมมือกับพม่าคอยรังควาน เมื่อทางบ้านอรัญญิกไม่ได้ส่งข้าวปลาอาหารให้พม่าในกรุงศรีอยุธยา ทางการจึงส่งคนมาข่มขู่และจับหญิงชาวบ้านคนหนึ่งจะเอาไปเป็นตัวประกัน แต่หลวงหาญได้ขอให้หลวงพ่อไปเจรจาให้ปล่อยเธอได้ แล้วหลวงหาญกับพวกได้ตามไปโจมตีทหารกลุ่มนี้เมื่อเดินทางออกนอกหมู่บ้านแตกพ่ายกลับไปหาขุนเดือดเพียงไม่กี่คน

ค่ายที่บ้านอรัญญิก

หลวงหาญกับพวกก่อนออกไปทำศึกกับพม่า

ต่อมาขุนทัพ ทหารกรุงศรีอยุธยาอีกคนได้มาถึงบ้านอรัญญิกในสภาพที่บาดเจ็บ ผู้ใหญ่บ้านจึงนำตัวขุนทัพไปอยู่รวมกับเก้าขุนศึก เมื่อขุนทัพอาการดีขึ้น พอดีจังหวะที่ขุนพยัคฆ์ต้องการไปรับภรรยาและมารดาของหลวงหาญมายังบ้านอรัญญิกเพื่อให้หัวหน้าของตนมีกำลังใจทำงานใหญ่ ขุนทัพจึงขออาสาไปกับขุนพยัคฆ์ แต่มารดาของหลวงหาญได้ถูกพวกขุนเดือดสังหารไปก่อนแล้ว ส่วนทับทิมภรรยาหลวงหาญถูกขุนเดือดฉุดไปสนองตัณหาตนเองและส่งไปบำเรอพม่าต่อ แล้วก็ถูกฆ่าตายต่อหน้าขุนพยัคฆ์และขุนทัพนั่นเอง เมื่อทั้งสองกลับมาต่างไม่ยอมบอกความจริงกลัวหลวงหาญจะเสียใจ แต่แล้วเมื่อขุนเดือดนำทหารมายังหมู่บ้านอรัญญิกตามคำสั่งของพม่า ขุนเดือดได้นำเรื่องนี้มาเยาะเย้ยหลวงหาญก่อนที่หลวงหาญกับพวกจะสามารถสังหารขุนเดือดและปราบปรามพรรคพวกลงได้ จากนั้น พม่าก็ยกทัพมายังบ้านอรัญญิก แม้หลวงหาญกับชาวบ้านจะได้ร่วมกันต่อสู้อย่างห้าวหาญ ก็ต้องพลีชีพกันไปเกือบทั้งหมด เหลือแต่เพียงขุนทัพกับมาลัย ลูกสาวผู้ใหญ่บ้านที่ตนได้เป็นภรรยา พากันขี่ม้าหลบหนีไปอาศัยในที่ห่างไกลออกไป

ขุนทัพรับราชโองการของพระองค์ดำ

เวลาผ่านไปสิบกว่าปี จุดเปลี่ยนของเรื่องเริ่มขึ้นเมื่อมีทหารหลวงกลุ่มหนึ่งนำพระบรมราชโองการของสมเด็จพระนเรศวรฯ มาสืบหาและเรียกตัวขุนทัพให้ติดตามทัพหลวงไปที่เมืองแครง ซึ่งขุนทัพก็ได้ตามไปทันพิธีประกาศอิสรภาพพอดี ได้เข้าเฝ้าสมเด็จพระนเรศวรฯ และได้เป็นทหารในกองทัพของพระองค์ตั้งแต่บัดนั้น โดยร่วมรบในการรบครั้งสำคัญๆ ได้แก่ ร่วมเดินทัพกลับจากเมืองแครงสู่กรุงศรีอยุธยา ร่วมการปล้นค่ายพม่าในศึกพระแสงดาบคาบค่ายทั้งๆ ที่มาลัยกำลังจะคลอดบุตร ร่วมรบในคราวทรงแทงลักไวทำมู และเป็นจตุรงคบาทในสงครามยุทธหัตถี (จะกล่าวถึงแต่ละเหตุการณ์อีกที)

ดูเรื่อง "มหาราชดำ" นี้แล้ว ยังไงก็อดไม่ได้ที่จะเปรียบเทียบกับภาพยนตร์ในชุด "ตำนานสมเด็จพระนเรศวรมหาราช" ของท่านมุ้ยที่ผ่านสายตาพวกเราชาวไทยไปแล้ว 2 ภาค และกำลังรอคอยภาคที่ 3 กันอยู่

ประเด็นแรกคือ "มหาราชดำ" สามารถจบลงได้ในเวลาประมาณ 2 ชั่วโมงตามมาตรฐานภาพยนตร์ทั่วไป ขณะที่ ตำนานพระนเรศวรฯ สร้างมา 2 ภาคๆ ละ 2 ชั่วโมงแล้ว ยังปิดโปรเจคท์ภาค 3 ไม่ลง เทียบกับการทำวิทยานิพนธ์หรืองานวิจัยประวัติศาสตร์แล้ว สมัยผมเรียน อาจารย์บางท่านเคยบอกว่า บางครั้งการค้นคว้าเพื่อพิสูจน์ประเด็นใดประเด็นหนึ่งให้ชัดๆ ลงไปแล้วได้งานเขียนที่ความหนาไม่มาก ยังอาจจะดีกว่าเล่าทุกสิ่งทุกอย่างที่ค้นได้จนงานออกมาเป็นเล่มหนา ทั้งนี้ ผมคงไม่บังอาจจะไปฟันธงว่าระหว่าง "มหาราชดำ" กับ "ตำนานสมเด็จพระนเรศวรฯ" จะมีเรื่องใดเด่นกว่าอีกเรื่องหนึ่งอย่างเด็ดขาด แต่ละเรื่องต่างก็มีข้อดีข้อเสียของตน ทั้งที่เกี่ยวและไม่เกี่ยวกับเรื่องของความยาวภาพยนตร์ แต่หากจะคิดว่า ถึงอย่างไรภาพยนตร์ประวัติศาสตร์ (จะเป็นสารคดีหรือไม่ก็ตาม) ก็ไม่สามารถบอกเล่าทุกอย่างได้ "สมบูรณ์" อยู่แล้ว การสร้าง "มหาราชดำ" แบบม้วนเดียวจบ (แต่ตอนเป็น VCD ยังต้องใช้ 2 แผ่น) ในเวลาประมาณ 2 ชั่วโมง ด้วยเวลาสร้างประมาณ 2 ปี น่าจะถือว่าพอเหมาะพอสมกว่าการ "ทำศึกยืดเยื้อ"

ซ้าย - พิศาล อัครเศรณี ในบท สมเด็จพระนเรศวรมหาราช
ขวา - ผู้รับบทสมเด็จพระเอกาทศรถ พึ่งปรากฏในตอนท้ายเรื่อง

ในด้านการดำเนินเรื่อง การที่ภาพยนตร์ใช้เวลาไปกว่าครึ่งกับตัวละครสมมติอย่างทัพกับเพื่อนๆ 9 ทหารเสือนั้น มองในแง่หนึ่ง อาจจะบอกว่าในเมื่อตั้งชื่อเรื่องว่า "มหาราชดำ" แล้วทำไมไม่เล่าพระราชประวัติพระนเรศวร ไปเสียเวลากับตัวละครสมมติเหล่านี้ กว่าจะถึงเรื่องของพระนเรศวรจริงๆ และไม่ได้กล่าวถึงสมเด็จพระเอกาทศรถหรือพระองค์ขาวเลย จนกระทั่งตอนท้ายเรื่องเมื่อจะกระทำยุทธหัตถีนั่นแหละ ปัญหาอีกอย่างคือเมื่อตอนทหารพม่าโจมตีบ้านอรัญญิก หลวงหาญได้สั่งเสียพรรคพวกก่อนออกรบว่า ถ้าครั้งนี้พ่ายแพ้ ใครรอดไปได้ให้ไปร่วมกู้ชาติกับสมเด็จพระนเรศวรฯ ถ้าอย่างนั้น ทำไมขุนศึกเหล่านี้ไม่ไปร่วมกับพระนเรศวรฯ ซะแต่แรกเลย

แต่ถ้าผู้สร้างภาพยนตร์เรื่องนี้เน้นที่พระราชประวัติสมเด็จพระนเรศวรอย่างเดียว ก็จะเจอปัญหาทำนองเดียวกับที่ทีมงานท่านมุ้ยเจอ อันได้แก่ ปัญหาความขัดแย้งของเอกสาร ทัศนะที่ต่างกันของนักประวัติศาสตร์แต่ละสำนัก ความแตกต่างระหว่างความเชื่อเดิมในประวัติศาสตร์กระแสหลักกับสิ่งที่นักประวัติศาสตร์รุ่นหลังรวมถึงที่ทีมงานด้านข้อมูลได้ค้นพบ ฯลฯ แล้วก็จะเกิดคำถาม ปัญหา ข้อโต้แย้งต่างๆ ตามมาว่ามันเป็นอย่างนั้นจริงๆ หรือ แน่นอนว่าปัญหาข้อโต้แย้งเกี่ยวกับเรื่องราวของพระราชประวัติหรือประวัติบุคคลที่ได้รับความยกย่องอย่างสูงย่อมเป็นปัญหาหนักยิ่งกว่าเรื่องราวของสามัญชน เมื่อมาเริ่มเรื่องจากตัวละครสมมติกลุ่มนี้แล้ว ก็เป็นอันลดปัญหาจากข้อโต้แย้งทำนองนี้ลงไป

อีกประการหนึ่ง เรื่องราวของทหารกล้าในจินตนาการนี้อาจมองในแง่ของการเปรียบเทียบว่า ทหารกล้าเหล่านี้มีแต่ฝีมือและความกล้าหาญ แต่ยังขาดความสามารถที่จะวางแผนและดำเนินการในระยะยาว ดังจะเห็นได้ว่า พวกเขาทำได้เพียงแค่การหลบซ่อนตัวอยู่ในหมู่บ้านอรัญญิก รวบรวมกำลังคนได้เพียงส่วนหนึ่ง แล้วก็ยุยงให้ชาวบ้านงดการส่งเสบียงให้พม่าที่ยึดครองอยุธยาอยู่  ทำให้หมู่บ้านนี้ก็กลายเป็นเป้าของการโจมตีจากทหารไทยที่รับใช้พม่าและกำลังทหารพม่าเอง จนกระทั่งต้องพ่ายแพ้ไปในที่สุดเหลือรอดแต่ทัพเพียงผู้เดียว ครั้นถึงตอนที่ขุนทัพถูกเรียกตัวไปร่วมการกู้ชาติกับสมเด็จพระนเรศวร จึงเป็นช่วงที่การกอบกู้ชาติมีผู้นำที่แท้จริงที่เปี่ยมทั้งบุญบารมีและพระปรีชาสามารถ แล้วงานใหญ่ก็เสร็จสมบูรณ์ลงจากชัยชนะในสงครามยุทธหัตถี

แล้วฉากวีรกรรมสำคัญๆ ของสมเด็จพระนเรศวรมหาราชล่ะ แต่ละฉากเป็นอย่างไร?

ขุนทัพไปเข้าเฝ้าสมเด็จพระนเรศวรในการประกาศอิสรภาพที่เมืองแกลง

การประกาศอิสรภาพที่เมืองแครง พ.ศ.2127
สำหรับหนังไทยยุคนั้นถือว่าเป็นฉากใหญ่พอสมควรแล้ว ตอนที่ทรงเทน้ำประกาศอิสรภาพนั้น ใช้โถน้ำขนาดที่ดูใหญ่เกินไป มุมกล้องก็ดูธรรมดาๆ ตอนท้ายยังมีการประหารชีวิตใครด้วยเหตุอะไรก็ไม่ทราบ หรือต้องการแค่การโชว์ท่ารำดาบสวยๆ ของเพชฌฆาต?

วีรกรรม "พระแสงปืนต้นข้ามแม่น้ำสะโตง"
เรียกว่า "ไม่ลงทุน" เลยครับ คล้ายกับจะต้องการให้ผ่านๆ ฉากนี้ไปก่อน ในเรื่องจะปรากฏแค่ว่ามีคนมาส่งข่าวกับทัพว่าพระนเรศวรท่านทรงพระแสงปืนข้ามแม่น้ำไปถูกสุรกรรมาตายจนเป็นผลให้พม่าเลิกทัพกลับไป แล้วก็มามีภาพพระนเรศวรทรงปืนบนหลังช้างในความนึกคิดของทัพเท่านั้น

วีรกรรม "พระแสงดาบคาบค่าย"
ในภาพยนตร์จะเห็นพิศาลในบทพระนเรศวรปีบันไดขึ้นไปบนค่าย 2-3 ครั้ง ส่วนตอนถูกแทงตกลงมานั้น มีแต่ภาพเห็นไกลๆ ครับ การสร้างป้อมค่ายถือว่าใช้ได้ แต่มุมกล้องไม่มีอะไรเด่น

ประลองทวนกับลักไวทำมู
เป็นฉากที่ดูขัดๆ เนื่องจากคู่ต่อสู้ทั้งสองต่างก็พยายามใช้ทวนสู้กันด้วยมือข้างเดียว ขณะที่อีกมือจับสายบังเหียนอยู่ ถ้าใครเคยอ่านเรื่อง "บางระจัน" ของไม้เมืองเดิม คงจำได้ว่า เวลาทหารม้าบ้านคำหยาดจะเข้าประจัญบานด้วยดาบสองมือนั้น จะเอาสายบังเหียนผูกเอว เพื่อให้ใช้มือทั้งสองได้ถนัด

สงครามยุทธหัตถี พ.ศ.2135
ก่อนจะกระทำยุทธหัตถีนั้น ภาพยนตร์ได้กล่าวถึงพระปรีชาสามารถทางการรบของสมเด็จพระนเรศวร กล่าวคือ เมื่อทรงทราบว่าทัพหน้าของพระยาศรีไสยณรงค์ที่ทรงส่งไปสอดแนม เกิดปะทะข้าศึกจนเสียทีเพราะกำลังน้อยกว่า ขุนพลผู้หนึ่งจะให้ส่งกำลังเข้าไปช่วย แต่มีพระดำริว่า จะกองทัพที่กำลังแตกพ่ายจะลงมาปะทะกับกำลังที่ไปช่วย ควรหาทางตีกระหนาบทหารพม่าที่กำลังหลงระเริงกับชัยชนะ แต่ภาพยนตร์ไม่ได้อธิบายอะไรเกี่ยวกับการที่ช้างทรงของสมเด็จพระนเรศวรและสมเด็จพระเอกาทศรถวิ่งหลุดเข้าไปจนเผชิญหน้ากับช้างของพระมหาอุปราชา และเป็นอีกเรื่องหนึ่งที่การ "ยุทธหัตถี" เป็นการ "ดวลง้าวบนหลังช้าง" แทนที่จะเป็นการ "ชนช้าง" และไม่ปรากฏเหตุการณ์ที่สมเด็จพระนเรศวรเกือบเสียทีถูกง้าวฟันจนพระมาลาเบี่ยง

ข้อสังเกตอื่นๆ

เพลงประกอบ
ใช้เพลงเดียวกับเพลงประกอบภาพยนตร์เรื่อง The Exodus (หนังเรื่องนี้เกี่ยวกับการตั้งถิ่นฐานของชาวยิวในช่วงกำลังจะประกาศเอกราช เป็นอีกเรื่องที่กำลังคิดจะนำมาเขียนแนะนำครับ) เกือบตลอดเรื่อง อาจจะเป็นเพราะเพลงนี้เคยมีผู้นำมาใส่เนื้อร้องภาษาไทยดูเหมือนจะชื่อ "แผ่นดินของเรา" แล้วก็ดังอยู่พอสมควร ผู้สร้างคงเห็นว่าจะเร้าอารมณ์ผู้ชมได้  แต่ได้ทำให้ภาพยนตร์ขาดเอกลักษณ์ไทยไปส่วนหนึ่ง

การกำกับคิวบู๊
การต่อสู้ของบรรดาขุนพลและไพร่พลทั้งหลายนับว่าพอสมจริง แต่ละคนน่าจะผ่านการฝึกการต่อสู้แบบโบราณกันมาพอสมควร และเห็นท่าฟันดาบสวยๆ อยู่หลายครั้งด้วยกัน ส่วนการรบบนหลังม้าก็สู้กันบนหลังม้าจริงๆ โดยใช้มุมกล้องช่วยบ้าง แต่ไม่ใช่โดดจากม้ามาฟันกันบนดินซะเฉยๆ อย่างในหนังไทยและเทศหลายๆ เรื่อง

ขุนทัพพบกับมาลัยขณะกำลังจะเข้าเมือง

ภาพลักษณ์ของพม่า
ถ้าจะให้คิดแทนพม่าแล้ว ยังไงๆ พี่หม่องแกก็คงไม่อยากให้มีบทที่พี่แกเป็นตัวร้ายเอาเลย สำหรับเรื่องนี้ผมเห็นว่าพอประมาณและพอจะเป็นไปได้ ว่ากันตามประวัติศาสตร์แล้ว หลังจากเสียกรุงครั้งที่หนึ่ง แม้เรายังมีกษัตริย์ปกครองตนเองคือสมเด็จพระมหาธรรมราชา พระราชบิดาของสมเด็จพระนเรศวรฯ และคงจะมีทหารพม่าประจำการอยู่จำนวนหนึ่งที่อาจจะมีการใช้อำนาจกับคนไทยตามที่ปรากฏในหนังได้บ้าง ในหนังดูจะหนักไปในเรื่องข่มเหงผู้หญิงสักนิด แต่ก็ชี้ด้วยว่ามีคนไทยบางส่วนไปร่วมมือกับเขา โดยรวมถือว่ามีด้านร้ายของพม่าพอให้เห็นเป็นเหตุเป็นผลของการต่อสู้เพื่ออิสรภาพครับ

โดยส่วนตัวแล้วเห็นว่า หากใครกำลังรอคอย "ตำนานสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ภาค ๓" อยู่ การจะนำ "มหาราชดำ" มาชมก็พอจะแก้ขัดได้ระดับหนึ่ง ส่วนจะดูได้แค่ไหนคงขึ้นอยู่กับทัศนคติที่แต่ละท่านมีต่อหนังไทยด้วย สำหรับผมเองเมื่อเทียบกันหนังประวัติศาสตร์ไทยอีกหลายเรื่องแล้ว ในยุคนั้น ทำได้ขนาดนี้ก็สอบผ่านแล้วครับ เกือบลืมบอกไปวา ภาพยนตร์เรื่องนี้ได้รับรางวัลตุ๊กตาทองกำกับศิลป์ยอดเยี่ยม และรางวัลภาพยนตร์ยอดเยี่ยมจากสำนักนายกรัฐมนตรีด้วยครับ น่าเสียดายที่ "มหาราชดำ" นี้เป็นผลงานภาพยนตร์ประวัติศาสตร์ยุคเก่าเรื่องเดียวของ ทรนง ศรีเชื้อ ที่ไม่ได้มีการสานต่ออีกเลย หากเขายังสร้างภาพยนตร์ในแนวนี้ต่อไปโดยได้รับความร่วมมือจากผู้รู้ทางประวัติศาสตร์ น่าจะทำให้ภาพยนตร์ในแนวนี้ได้พัฒนายิ่งขึ้น

คำคมชวนคิด

• "ดาบที่ไร้นักรบก็เหมือนเศษเหล็กที่รอวันผุพัง" หลวงหาญกล่าวกับเพื่อนๆ ขณะดูชัยภูมิบ้านอรัญญิก
• "ข้าอยากจะรู้ใจคนบ้านอรัญญิกนักว่า มือที่ตีดาบ ไฟที่คุระอุอยู่ในเตาเผาเหล็ก มันไม่หลอมหัวใจของพวกเจ้า ให้มีเลือดรักแผ่นดิน หลงเหลืออยู่บ้างเลยเชียวหรือ? เอามือซุกไหกันอยู่รึไง? เมื่อเวลาแผ่นดินต้องการ พวกเจ้าก็ปิดปากเงียบ พวกเจ้าไม่อายคมดาบที่พวกเจ้าทุบตีให้คมบ้างรึไง?" หลวงหาญพูดปลุกใจคนบ้านอรัญญิก
• "ผู้หญิงนี่ก็แปลก จะพูดจาต้องคอยหนักๆ เบาๆ บางครั้งข้าคิดว่าแผ่นดินไทยมีแต่ผู้หญิง ... จะทำการอะไรสักอย่างบนแผ่นดินไทย ต้องประคับประคอง หนักไปก็เสีย เบาไปก็เสีย ต้องหนักๆ เบาๆ" ขุนทัพพูดกับมาลัย
• "วาสนาลูกเราแล้วพี่เอ๊ย ที่มันจะเกิดมาในเวลาที่พ่อของมันร่วมรบอยู่กับพระองค์ดำ" มาลัยกล่าวกับหลวงทัพที่กำลังจะไปปล้นค่ายพม่าร่วมกับสมเด็จพระนเรศวรฯ ขณะที่เธอกำลังเจ็บครรภ์จวนให้กำเนิดบุตร
• "หากแผ่นดินไทยมีผู้นำที่กล้าพลีชีพ ต่อให้หงสาวดี 10 กองทัพ ก็ไม่มีทางตีกรุงศรีอยุธยาให้มันแตกได้" พระเจ้านันทบุเรงตรัสต่อบรรดาทหารหลังจากทราบว่าสมเด็จพระนเรศวรเสด็จนำทหารปล้นค่ายด้วยพ ระองค์เอง
• "คนที่กำลังลิงโลดกับชัยชนะ มันจะมีจุดอ่อนให้จู่โจมได้ง่ายกว่าคนที่พ่ายแพ้แต่สู้ตาย" พระราชดำรัสสมเด็จพระนเรศวรก่อนนำทัพเข้าแก้สถานการณ์ในสงครามยุทธหัตถี

เนื่องจากบทความนี้เป็นลิขสิทธิ์อัน ชอบธรรมของผู้เขียน และอาจะมีการปรับปรุงแก้ไขข้อมูลบ้างตามความเหมาะสม ในการนำบทความไปเผยแพร่ในเว็บไซต์อื่นๆ จึงขอความร่วมมือให้ใช้วิธีการคัดลอกเฉพาะ Link หรือ URL Address แทนการคัดลอกบทความทั้งหมด  หากมีการคัดลอกไปในลักษณะแอบอ้างเป็นผู้เขียน หรือมีเจตนาอื่นใดที่อาจก่อให้เกิดผลเสียต่อทางเว็บ iseehistory.com แล้ว จะดำเนินการขั้นเด็ดขาดตามกฎหมาย

ชื่อเรื่องภาษาไทย :  มหาราชดำ

ชื่อภาษาอังกฤษ : King Naresuan the Great

ผู้กำกำกับ : ทรนง ศรีเชื้อ

ผู้เขียนบท :  ทรนง ศรีเชื้อ

ผู้แสดง :

• พิศาล อัครเศรณี
• มนตรี เจนอักษร
• อำภา ภูษิต
• อาวุธ พิทักษ์พงศ์
• ธิติมา สังขพิทักษ์
• สมศักดิ์ ชัยสงคราม
• ดวงชีวัน โกมลเสน
• พจนีย์ อินทรมานนท์
• ภูมิ พัฒนายุทธ
• เกชา เปลี่ยนวิถี
• โสธรณ์ รุ่งเรือง
• เครา สปาตาคัส
• สมชาย ศรีภูมิ
• ชุมพร แก้วประวัติการณ์
• กฤษณ์ อลงกรณ์
• ทองก้อน ศรีทับทิม
• เกษม ศรีน้ำทอง
• หมวด นครบาล
• มนุษย์ โบราณ

ควรอ่านเพิ่มเติม

• http://th.wikipedia.org/wiki/พระนเรศวร
• ดำรงราชานุภาพ, สมเด็จฯ กรมพระยา ไทยรบพม่า
• พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยาทุกฉบับ

กระทู้ที่เกี่ยวข้อง

• (ยังไม่มี)

 
เรียนเชิญสมาชิกร่วมแสดงความคิดเห็นที่ด้านล่างสุดของหน้าเว็บ (ต้องสมัครและ Login ก่อน) ผู้ชมทั่วไปหรือสมาชิกที่ต้องการโพสต์รูป เชิญร่วมแสดงความเห็นได้ที่เว็บบอร์ด "คุยกันหลังฉาก" ในกระทู้ที่มีอยู่แล้ว หรือ สร้างกระทู้ใหม่ (คลิกที่นี่) ครับ

หากเป็นสมาชิก Facebook แสดงความเห็นได้ในฟอร์มข้างล่างนี้ครับ

ทางเว็บไม่มีนโยบายนำภาพยนตร์ฉบับ เต็มมาให้ดูออนไลน์หรือให้ดาวน์โหลดเนื่องจากเป็นการละเมิดลิขสิทธิ์และไม่ มีพื้นที่สำหรับเก็บไฟล์ภาพยนตร์