(เผยแพร่ครั้งแรกที่ rojn.blogth.com/HistoryMovies/ Tue-16-May-2006)
![](http://www.iseehistory.com/images/1167365659/1167402873iseehistorycom1.jpg)
ในช่วงที่ผมเรียนในมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ จำได้ว่ามีอยู่ครั้งหนึ่งที่เข้าไปในห้องวารสารหอสมุดธรรมศาสตร์ แล้วไปหยิบเอาวารสารของสถานทูตสหภาพโซเวียตเล่มหนึ่งมาอ่าน บทความหนึ่ง เล่าเรื่องของวีรบุรุษคนหนึ่งในสงครามโลกครั้งที่สอง ซึ่งเป็นพลแม่นปืนหรือพลซุ่มยิง (Sniper) แม้จะเป็นเพียงพลทหารก็ได้สร้างวีรกรรมในการสงครามต่อต้านการรุกรานของกองทัพนาซี ไว้อย่างมากมาย ถึงขนาดที่ว่าทางเยอรมันได้อุตส่าลงทุนส่งนายทหารระดับนายพันที่มีตำแหน่งเป็นถึงผู้อำนวยการโรงเรียนพลแม่นปืนมาเพื่อจัดการเขาโดยเฉพาะ ก็ไม่ประสบความสำเร็จ
![](http://www.iseehistory.com/images/1167365659/Picture01.jpg)
ฉากรบดุเดือดในช่วงแรก
![](http://www.iseehistory.com/images/1167365659/Picture02.jpg)
วาซิลีเริ่มแสดงฝีมือต่อหน้าสหายดานิลอฟ
![](http://www.iseehistory.com/images/1167365659/Picture03.jpg)
ดานิลอฟพาวาซิลีมาดูเอกสารโฆษณาชวนเชื่อที่ "โปรโมท" ให้เขาเป็นพระเอก
หลายปีผ่านมา ผมได้ซื้อหนัง VCD เรื่อง "Enemy at the Gates" มาโดยทีแรกทราบเพียงว่าเป็นหนังฮอลลีวู้ดที่สร้างโดยอาศัยฉากสงครามระหว่างนาซีกับรัสเซีย เมื่อได้ดูจึงทราบว่าเป็นเรื่องของพลทหารรัสเซียผู้นี้ ผู้มีนามว่า วาซิลี ไซต์เซป และเป็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในสมรภูมิสตาลินกราด การรบที่พลิกประวัติศาสตร์สงครามโลกครั้งที่สองให้เยอรมันเริ่มรู้จักคำว่าแพ้ ฉากเดียวกับหนังเรื่อง Stalingrad ที่ผมกล่าวถึงในครั้งก่อน
![](http://www.iseehistory.com/images/1167365659/Picture04.jpg)
ดานิลอฟเสนอความเห็นต่อสหายครุสชอฟในการนำวีรกรรมของวาซิลีมาสร้างกำลังใจให้กองทัพ
![](http://www.iseehistory.com/images/1167365659/Picture05.jpg)
เริ่มเกิดรักสามเส้า (ขออภัยที่ไม่ได้เลือกภาพที่เห็นหน้านางเอกชัดๆ)
![](http://www.iseehistory.com/images/1167365659/Picture06.jpg)
พันตรีโคนิก (ขวา) มารายงานตัวกับนายพลเพาลุส แม่ทัพกองทัพที่ 6 ของเยอรมัน
![](http://www.iseehistory.com/images/1167365659/Picture08.jpg)
สหายครุสชอฟจัดงานเลี้ยงให้เกียรติวาซิลี
เรื่องในภาพยนตร์โดยย่อคือ วาซิลี หนุ่มชาวรัสเซียในเทือกเขาอูราล ถูกเกณฑ์มารบเพื่อป้องกันเมืองสตาลินกราดจากการรุกรานของกองทัพนาซี เขาได้มีโอกาสแสดงฝีมือในการยิงปืนช่วยเหลือให้นายทหารการเมืองคนหนึ่ง(ร้อยโทดานิลอฟ)รอดจากทหารนาซีมาได้ ต่อมาเมื่อสหายครุสเชฟ ผู้แทนของสตาลินเดินทางมาบัญชาการรบที่สตาลินกราด ดานิลอฟได้มีโอกาสเสนอความคิดของเขาในการที่จะส่งวาซิลีไปเป็นพลแม่นปืนแล้วปั้นให้เป็นวีรบุรุษเพื่อการโฆษณาชวนเชื่อให้บรรดาทหารรัสเซียมีกำลังใจในการต่อต้านกองทัพนาซี แต่คนซื่อๆ อย่างวาซิลีไม่ได้รู้สึกสนุกกับการถูกยกยอปอปั้นของสหายดานิลอฟเท่าไหร่นัก และปัญหาความสัมพันธ์ระหว่างสหายทั้งสองค่อยๆ บานปลายมากขึ้นเมื่อทั้งสองคนหลงรักผู้หญิงคนเดียวกันคือ ทันย่า และเมื่อทางฝ่ายเยอรมันส่งพันตรีโคนิกมาเพื่อจัดการกับวาซิลี การขับเคี่ยวกันระหว่างพลทหารแม่นปืนชาวรัสเซียและนายพันผอ.โรงเรียนแม่นปืนนี้ น่าจะมีเค้าความจริงในประวัติศาสตร์ค่อนข้างมากดังที่ผมเกริ่นไว้แล้ว แต่ในส่วนรักสามเส้าระหว่างวาซิลี-ทันย่า-ดานิลอฟนี้น่าจะเป็นส่วนที่จินตนาการเสริมขึ้นมาเพื่อสร้างสีสันให้ภาพยนตร์
น่าสังเกตด้วยว่า วาซิลี เป็นคนจากเทือกเขาอูราล ซึ่งผมได้กล่าวถึงในเรื่อง Stalingrad แล้วว่า รัสเซียสามารถโต้กลับการรุกรานของนาซีได้ เพราะการนำกำลังคนจากทางแถบไซบีเรียมารบ อันเป็นผลจากการที่รัสเซียและญี่ปุ่นลงนามในสนธิสัญญาไม่รุกรานกัน
(23 ม.ค. 2550 ย่อหน้าข้างบนนี้มีผู้ทักท้วงว่าเทือกเขาอูราลอยู่ในคาซัคสถานปัจจุบัน ไม่ใช่ไซบีเรีย รายละเอียดดูที่ http://en.wikipedia.org/wiki/Ural_Mountains ส่วนสนธิสัญญาระหว่างรัสเซียกับญี่ปุ่นขอเช็คข้อมูลอีกทีครับ)
การชิงไหวชิงพริบกันระหว่างพลแม่นปืนสองฝ่าย นับเป็นการฉีกแนวหนังแอคชั่นโดยทั่วไปที่มักจะไปเน้นการกราดปืนกลและซัดระเบิดเข้าใส่กัน
![](http://www.iseehistory.com/images/1167365659/Picture07.jpg)
หุ่นที่พันตรีโคนิกนำมาใช้ล่อเป้าฝ่ายรัสเซีย
![](http://www.iseehistory.com/images/1167365659/Picture12.jpg)
นี่ก็เคยเรียนพลแม่นปืนจากพันตรีโคนิก พยายามล่อเป้าอดีตอาจารย์ แต่ไม่ได้ผล
![](http://www.iseehistory.com/images/1167365659/Picture09.jpg)
วาซิลีใช้กล้องเปอริสโคปขนาดเล็กสังเกตการณ์หลังที่กำบัง
![](http://www.iseehistory.com/images/1167365659/Picture10.jpg)
สมาชิกในทีมนักแม่นปืนรัสเซียกำลังใช้กล้องเปอริสโคปขนาดเล็กสังเกตการณ์หลังที่กำบัง
![](http://www.iseehistory.com/images/1167365659/Picture17.jpg)
พระเอกเกือบเสียท่าทั้งที่พยายามซ่อนพรางอย่างดี
"การข่าว" ก็เป็นอีกประเด็นหนึ่งที่น่าสนใจในเรื่องนี้ ความคิดของดานิลอฟ ในการโปรโมตวาซีลีขึ้นเป็นฮีโร่นั้น เป็นความฉลาดของเขาที่มาทดแทนการใช้อำนาจจากปากกระบอกปืนของพรรคคอมมิวนิสต์ที่ปรากฏในตอนต้นเรื่อง การที่เขาขอให้ทันย่าย้ายมาทำงานด้านการแปลข่าวในกองบัญชาการก็เพราะการเห็นความสำคัญของงานด้านนี้ด้วย ไม่ใช่เพียงแค่เพราะความหลงรักเธอ แต่ปัญหารักสามเส้าที่เกิดขึ้น กับการที่เขายอมลงทุนให้เด็กน้อยซาช่า เข้าไปเป็นเด็กรับใช้ของพันตรีโคนิกเพื่อหาข่าว ทำให้เขากลายเป็นคนเห็นแก่ตัวมากกว่าที่จะเป็นวีรบุรุษทางบุ๋น
![](http://www.iseehistory.com/images/1167365659/Picture15.jpg)
ดานิลอฟใช้ซาช่าหาข่าวจากผู้พันโคนิก
![](http://www.iseehistory.com/images/1167365659/Picture18.jpg)
การดำเนินเรื่องนั้น หลายส่วนดูเหมือนจะเอามันเข้าว่าและอ่อนเหตุผลอยู่บ้าง เช่น ฉากเรือลำเลียงพลขนทหารจำนวนมากเข้าสู่เมืองแล้วถูกเครื่องบินข้าศึกโจมตีโดยปราศจากเครื่องบินหรือปตอ.ฝ่ายเดียวกันคุ้มกัน การรบครั้งแรกของวาซิลีก่อนเป็นพลซุ่มยิง ที่ทหารจะได้รับปืนหนึ่งกระบอกต่อทหารสองคน ตอนเกือบท้ายๆ มีเรื่องที่คาใจว่าเมื่อกองทัพเยอรมันเข้าใจว่าวาซิลีตายแล้ว และมีคำสั่งให้โคนิกเดินทางกลับ ทำไมแกยังอุตส่ายึกยักอยู่ต่อได้ กับตอนที่ดานิลอฟหึงทันย่าสุดขีด ได้บอกให้เสมียนพิมพ์ข้อความใส่ร้ายวาซิลีว่าได้กลายเป็นผู้ทรยศแล้ว แต่หลังจากนั้นก็ไม่เห็นเกิดอะไรขึ้น และตอนจบที่รวบรัดให้ดานิลอฟนึกว่าทันย่าตายแล้วจนเซ็งชีวิตแล้วตัดสินใจไปล่อเป้าพันตรีโคนิกจนวาซิลีเช็คบิลโคนิกได้ เหล่านี้ ดูเหมือนเป็นอะไรที่เราต้องทำใจว่าหนังก็คือหนังทั้งนั้น
ด้านบทภาษาไทย มีศัพท์บางคำที่ต้องท้วงติง (อีกแล้ว) ได้แก่ คำว่า "สหายผู้กอง" ที่วาซิลีใช้เรียกดานิลอฟนั้น มาจากคำว่า "Comrade Commissar" นั้น เอาเข้าจริงดานิลอฟเป็นแค่ "ร้อยโท" (lieutenant) ไม่ใช่ร้อยเอกหรือผู้กอง แต่ก็ต้องเห็นใจว่าคอมมิสซาร์นี่จะเทียบกับภาษาไทยว่าอะไรได้ คำว่า "ท่านแม่ทัพ" นั้น ในเสียงภาษาอังกฤษเขาทับศัพท์ภาษาเยอรมันว่า "ฟือเร่อร์" ซึ่งคนที่ไม่รู้ภาษาเยอรมันแต่พอรู้ประวัติศาสตร์สงครามโลกครั้งที่สองสักหน่อยย่อมทราบดีว่าเป็นตำแหน่งของฮิตเลอร์ ซึ่งในภาษาไทยมักจะแปลว่า "ท่านผู้นำ" แบบเดียวกับที่หลายคนใช้เรียกประชดท่านนายกฯทักษิณอยู่ในช่วงนี้นั่นแหละ ที่เชยหนักไปกว่านั้น คือการแปลคำว่า "Head Quarter" ว่า "สำนักงานใหญ่" ตรงตามดิคชันนารีไทย-อังกฤษเป๊ะแทนที่จะเป็น "กองบัญชาการ(ใหญ่)" ฝากให้ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องนำไปพิจารณาด้วยนะครับ
(23 ม.ค.2550 มีผู้อ่านท่านหนึ่งได้ช่วยอธิบายคำว่า Commissar เพิ่มเติม ไว้ดังนี้
Commissar ในหนัง มาจากคำเต็มว่า Political Commissar เป็นชื่อตำแหน่ง ในการจัดองค์กรของคอมมิวนิสต์ ตำแหน่งเจ้าหน้าที่ฝ่ายการเมือง หรือนายทหารฝ่ายการเมือง หมายถึงคนของพรรคคอมมิวนิสต์ ที่ประจำในองค์กร หรือหน่วยนั้น เพื่อดูแล จัดการให้ทุกอย่างเป็นไปตามแนวทางของพรรค เช่นในระบบการจัดของ พคท ก็มีฝ่ายการทหารและฝ่ายการเมือง ทั้งสองฝ่ายจะทำงานร่วมกัน)
![](http://www.iseehistory.com/images/1167365659/Picture13.jpg)
มาดผู้ร้าย
![](http://www.iseehistory.com/images/1167365659/Picture20.jpg)
มาดพระเอก
![](http://www.iseehistory.com/images/1167365659/Picture23.jpg)
ผลการรบที่สตาลินกราดที่วาซิลีมีส่วนอยู่ด้วย
คำคมชวนคิด
"ทุกข่าวสารที่คุณแปล ช่วยชีวิตคนได้นับร้อย ทุกข้อความที่คุณถอดรหัสฆ่าพวกมันได้นับพัน" (ดานิลอฟ พูดกับ ทันย่า เมื่อตอนที่ทันย่าจะไปร่วมรบเพื่อแก้แค้นแทนพ่อแม่ที่ถูกนาซีฆ่า)
"เอ็งทำสิ่งที่กล้าหาญมาก เอ็งเลือกฝ่ายของเอ็ง ข้านับถือ แต่มันไม่ใช่ฝ่ายของข้า" พันตรีโคนิกพูดกับซาช่า ก่อนจะนำตัวไปแขวนคอเพราะรู้ความจริงว่าซาช่าเป็นสปาย ไม่ทราบว่าคำพูดนี้จะทำให้ภาพลักษณ์ของโคนิกในสายตาท่านดีขึ้นบ้างหรือเปล่า สำหรับผมแล้ว มันกินใจกว่าการแต่งเรื่องให้มีนายทหารเยอรมันเห็นใจคนรัสเซียที่ถูกรุกรานและเบื่อหน่ายสงครามอย่างในเรื่อง Stalingrad หลายเท่าเลยทีเดียว)
เนื่องจากบทความนี้เป็นลิขสิทธิ์อัน ชอบธรรมของผู้เขียน และอาจะมีการปรับปรุงแก้ไขข้อมูลบ้างตามความเหมาะสม ในการนำบทความไปเผยแพร่ในเว็บไซต์อื่นๆ จึงขอความร่วมมือให้ใช้วิธีการคัดลอกเฉพาะ Link หรือ URL Address แทนการคัดลอกบทความทั้งหมด หากมีการคัดลอกไปในลักษณะแอบอ้างเป็นผู้เขียน หรือมีเจตนาอื่นใดที่อาจก่อให้เกิดผลเสียต่อทางเว็บ iseehistory.com แล้ว จะดำเนินการขั้นเด็ดขาดตามกฎหมาย
ชื่อเรื่องภาษาอังกฤษ : Enemy at the Gates
ชื่อภาษาไทย : กระสุนสังหารพลิกโลก
ผู้สร้าง : Jean-Jacques Annaud, John D. Schofield
ผู้กำกำกับ : Jean-Jacques Annaud
ผู้เขียนบท : Jean-Jacques Annaud, Alain Godard
ผู้แสดง :
- Jude Law ... Vassili Zaitsev
- Ed Harris ... Major König
- Rachel Weisz ... Tania Chernova
- Joseph Fiennes ... Commisar Danilov
- Bob Hoskins ... Nikita Khrushchev
- Ron Perlman ... Koulikov
- Eva Mattes ... Mother Filipov
- Gabriel Thomson ... Sacha Filipov
- Matthias Habich ... General Paulus
- Sophie Rois ... Ludmilla
- Ivan Shvedoff ... Volodya
- Mario Bandi ... Anton
- Hans Martin Stier ... Red Army General
- Clemens Schick ... German NCO
- Mikhail N. Matveev ... Grandfather
ควรอ่านเพิ่มเติม
กระทู้ที่เกี่ยวข้อง
เรียนเชิญสมาชิกร่วมแสดงความคิดเห็นที่ด้านล่างสุดของหน้าเว็บ (ต้องสมัครและ Login ก่อน) ผู้ชมทั่วไปหรือสมาชิกที่ต้องการโพสต์รูป เชิญร่วมแสดงความเห็นได้ที่เว็บบอร์ด "คุยกันหลังฉาก" ในกระทู้ที่มีอยู่แล้ว หรือ สร้างกระทู้ใหม่ (คลิกที่นี่) ครับ
หากเป็นสมาชิก Facebook แสดงความเห็นได้ในฟอร์มข้างล่างนี้ครับ
ภาพยนตร์ตัวอย่าง (Trailer) จาก www.youtube.com
ทางเว็บไม่มีนโยบายนำภาพยนตร์ฉบับ เต็มมาให้ดูออนไลน์หรือให้ดาวน์โหลดเนื่องจากเป็นการละเมิดลิขสิทธิ์และไม่ มีพื้นที่สำหรับเก็บไฟล์ภาพยนตร์