เคยบอกท่านผู้ชมเว็บภาพยนตร์ประวัติศาสตร์อยู่เสมอว่า ประวัติศาสตร์ไม่ได้มีแต่เรื่องการศึกสงครามเสมอไป

อย่างเรื่องความเป็นมาของคำในภาษาต่างๆ ก็มีประวัติศาสตร์แฝงอยู่ แต่ปัญหาคือไม่ได้มีการบันทึกไว้อย่างชัดเจน การศึกษาประวัติของคำที่เป็นวิชาการมากๆ หน่อยคือดูว่าคำๆ นี้มันมีปรากฏในเอกสารประวัติศาสตร์หรือวรรณคดีตั้งแต่ยุคไหน ที่ไม่ค่อยเป็นทางการก็คือเรื่องบอกเล่าที่ไม่ปราฏหลักฐานที่ชัดเจน

ครั้งหนึ่งในรายการ "คุณพระช่วย" ช่วง "คำนี้มีที่มา" ครูมืดเคยเล่าว่า คำว่า "ทุเรศ" ที่คนไทยใช้ด่าว่ากันนั้น ที่จริงมันมาจากภาษาอังกฤษว่า "Too Late" ครับ เนื่องจากในสมัยที่ฝรั่งพึ่งเริ่มเข้ามาตั้งบริษัทห้างร้านในเมืองไทยนั้น บรรดาคนไทยยังไม่เคยชินกับระบบออฟฟิศ มักจะมาทำงานสายกัน นายจ้างฝรั่งจึงดุเอาว่า "You are too late to work!" คนไทยที่ภาษาอังกฤษยังไม่ค่อยแข็งแรง ได้ยินแว่วๆ แค่ too late! too late! ไม่ทราบความหมายที่แท้จริง ก็จำติดปากมาใช้ติเตียนกันว่า "ทุเรศ"

แต่เรื่องแบบนี้ไม่ยักมีบันทึกในพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถานเล่มเก่าปี 2525 ที่ผมมีอยู่ ใครมีฉบับล่าสุดช่วยตรวจสอบทีครับ

นอกจากคำไทยจำคำฝรั่งมาใช้ผิดๆ เพี้ยนๆ แล้ว ว่ากันว่าฝรั่งเองก็จำคำภาษาอื่นมาใช้ผิดเช่นกัน เช่น ที่เรียก "จิงโจ้" ว่า "Kangaroo" นั้น ตำนานเขาว่ากัปตันคุกแกไปถามคนพื้นเมืองออสเตรเลียแล้วเขากล่าวำคำนี้ออกมา หมายความในทำนองว่า "ไม่รู้เรื่อง"

อีกตำนานหนึ่งผมเคยอ่านในวารสาร "ฟ้าเมืองไทย" สมัยเป็นเด็กๆ (วารสารนี้หายไปจากแผงหนังสือนานแล้วครับ จะมีเล่มเก่าๆ ในหอสมุดแห่งชาติหรือไม่ไม่อาจทราบได้)

คนที่พอทราบคำศัพท์เกี่ยวกับผลไม้เคยแปลกใจไหมครับว่าทำไมฝรั่งเรียก "มังคุด" ว่า "Mangosteen" ซึ่งคล้ายๆ กับ "Mango" ที่แปลว่า "มะม่วง" ทั้งที่รูปร่างผลไม้ทั้งสองมันคนละเรื่องคนละพันธุ์กันเลย

ใน "ฟ้าเมืองไทย" เล่มหนึ่ง คอลัมน์ขำขันเล่าว่า ในสมัยใดไม่ปรากฏ มีฝรั่งคนหนึ่ง เห็นแม่ค้าบางลำพูขายมังคุดอยู่ก็เข้าไปถาม

"นี่เรียกว่าอะไร"

"มังคุดจ๊ะ"

แต่ฝรั่งคนนั้นภาษาไทยไม่แข็งแรง กลับออกเสียงว่า "อ๋อ! แมงโกส"

"ไม่ใช่ เขาเรียกว่า มังคุด" แม่ค้าพยายามบอก แต่อีตาฝรั่งหรือคุณฝรั่งคนนี้แกก็ยังออกเสียงเป็น "แมงโกส" อยู่นั่นแหละ

"บอกว่า มังคุด! มังคุด! มังคุด!"

"โอ้! แมงโกส"

แม่ค้าหมดความอดทน จึงหลุดปากออกไปว่า "แมงโกสส้น***น่ะซี" (ที่เป็นดอกจันสีแดงนั่นไม่ใช่ระบบกรองคำหยาบของ Blog นะครับ ผมเซ็นเซอร์ตัวเอง)

"Oh! Mangosteen. Thank you very much!"

คำว่า "Mangosteen" จึงถูกจารึกเป็นชื่อภาษาอังกฤษของ "มังคุด" แต่นั้นมา

เรื่องนี้จะเท็จจริงอย่างไร โปรดใช้วิจารณญาณในการสืบค้นต่อไปนะครับ

หมายเหตุ : เปิดให้แสดงความคิดเห็นเฉพาะสมาชิกเว็บไซต์ที่ด้านล่างสุด หรือสมาชิก Facebook แสดงความเห็นได้ในกรอบข้างล่างนี้ครับ