ท่าน นักดูภาพยนตร์ประวัติศาสตร์และภาพยนตร์สงครามทั้งหลายที่พอจะมีความรู้ เรื่องศัพท์ทหารคงรู้สึกรำคาญเช่นเดียวกับผมมานานแล้ว ว่าผู้ที่มีหน้าที่ทำบทภาษาไทยทั้งในบทพากย์และซับนรก เอ๊ย! ซับไตเติ้ลของภาพยนตร์เหล่านั้น ช่างแปลมั่วผิดความหมายกันมาตลอด และเหมือนจะไม่เคยจะมีพัฒนาการใดๆ ขึ้นมาเลย จะแปลบทภาษาอังกฤษเป็นไทยทั้งทีมีความรู้ทางทหารบ้างไหม ถ้าเป็นผู้ชายก็น่าจะเคยเรียนรด.หรือผ่านการเกณฑ์ทหารมาบ้าง ถ้าเป็นผู้หญิงจะมีเพื่อนมีแฟนมีญาติ ฯลฯ เป็นทหารให้ถามไถ่กันบ้างไหม หรือสักแต่ว่าเปิดพจนานุกรมหรือ Dictionary เป็นก็แปลไปตามนั้น
นั่น ซีนะ ถ้าคนพวกนั้นสักแต่ว่าเปิดดิคแปลกัน แล้วพจนานุกรมหรือ Dictionary พวกนั้นรวมทั้งพวกเราๆ ใช้กัน มันเพียงพอต่อการใช้ประกอบการแปลศัพท์ทหารเหล่านี้แค่ไหน? เมื่อคิดได้ดังนี้ ผมก็น่าที่จะได้ลองนำพจนานุกรมแปลอังกฤษเป็นไทยที่วางขายกันมาลองตรวจสอบดู แต่คนที่เป็นมนุษย์ไอทีอย่างผมนั้น (จะด้วยบุญหรือกรรมอันใดก็ตาม) ค่อนข้างจะห่างไกลจากพจนานุกรมที่เป็นหนังสือเล่มเกินกว่าที่จะหาเล่มที่เคย ใช้หรือไปซื้อเล่มใหม่มาเพื่อการนี้ได้ จะมีก็แต่พจนานุกรมฉบับดิจิตอล อันได้แก่ โปรแกรมพจนานุกรมสำหรับเครื่องพีซี ThaiSoftware Dictionary V 4.0 (ต่อไปจะขอเรียกย่อๆ ว่า "ดิคพีซี") กับโปรแกรม Discovery Dictionary The adaptation of LEXITRON developed by NECTEC ในเจ้ามือถือพีดีเอ HTC ของผม (ต่อไปจะขอเรียกย่อๆ ว่า "ดิคพีดีเอ") ซึ่งฐานข้อมูลคำศัพท์ทั้งหลายแหล่คงจะมีที่มาเดียวกันกับพจนานุกรมเล่มๆ ที่เราใช้กัน จึงได้ทดลองหาคำศัพท์เฉพาะส่วนที่เป็นยศทหารด้วยดิคทั้งสอง โดยคำศัพท์ภาษาอังกฤษนั้น ผมอ้างอิงจาก http://www.oradour.info/appendix/ssrank01.htm ครับ (วันหลังคงได้นำยศของทหารเอสเอสเยอรมันมาคุยกันบ้าง) ผลเป็นดังตารางข้างล่างครับ
|
ระดับ
|
ภาษาอังกฤษ
(ทบ.อเมริกัน/ทบ.อังกฤษ)
|
ภาษาไทย
|
ThaiSoftware Dictionary V 4.0 (ดิคพีซี)
|
Discovery Dictionary (NECTEC) (ดิคพีดีเอ)
|
หมายเหตุเพิ่มเติม
|
|
นายทหารชั้นสัญญาบัตร (Commissioned Officer) (ในภาษาพูดมักเรียกสั้นๆ ว่า "นายทหาร" หรือ "Officer" เท่านั้น)
|
นายพล
|
General of the Army / Field Marshal
|
จอมพล
|
ไม่มี / มี
|
ไม่มี / มี
|
ปัจจุบันไม่มียศจอมพลในทบ.ไทย
|
|
General
|
พลเอก
|
มี
|
ไม่มี (มีแต่คำแปลว่า "ทั่วไป")
|
|
|
Lieutenant General
|
พลโท
|
มี
|
มี
|
|
|
Major General
|
พลตรี
|
มี
|
มี
|
|
|
Brigadier General
|
พลจัตวา
|
มี
|
มี
|
ปัจจุบันไม่มียศพลจัตวาในทบ.ไทย
|
|
นายพัน
|
Colonel
|
พันเอก
|
มี
|
มี
|
ปัจจุบัน ทบ.ไทย มีระดับยศที่สูงกว่าพันเอกและต่ำกว่าพลตรี คือ "พันเอกพิเศษ" เรียกเป็นภาษาอังกฤษว่า "Senior Colonel" (http://th.wikipedia.org/wiki/ยศทหารและตำรวจในประเทศไทย)
|
|
Lieutenant Colonel
|
พันโท
|
มี
|
มี
|
|
|
Major
|
พันตรี
|
มี
|
ไม่มี (มีแต่คำแปลว่า "ส่วนใหญ่")
|
|
|
นายร้อย
|
Captain
|
ร้อยเอก
|
มี
|
ไม่มี (มีแต่คำแปลว่า "กัปตัน" ต้องหาด้วยคำว่า "Army Captain" จึงจะพบ)
|
|
|
1st Lieutenant / Lieutenant
|
ร้อยโท
|
มี
|
มี / ไม่มี
|
|
|
2nd Lieutenant
|
ร้อยตรี
|
มี
|
มี
|
|
|
นายทหารชั้นประทวน (Non-Commissioned Officer)
|
จ่านายสิบ
|
Sergeant Major / Regimental Sergeant Major
|
(นายดาบ?)
|
มี (จ่านายสิบเอก) / ไม่มี
|
มี (จ่าสิบเอก) / ไม่มี
|
ปัจจุบันไม่มียศ "นายดาบ" ในทบ.ไทย (และไม่แน่ใจว่าเคยมีหรือไม่) แต่มี "นายดาบตำรวจ" ในยศตำรวจ ผมนำคำว่า "(นายดาบ?)" มาใส่เพียงเพื่อให้มียศจ่าของไทยเท่ากับของฝรั่งเท่านั้น โปรดพิจารณาความเหมาะสมในการนำไปอ้างอิงด้วย
|
|
Master Sergeant / Battalion Sergeant Major
|
จ่าสิบเอก
|
มี / ไม่มี
|
มี / ไม่มี
|
|
|
Sergeant 1st Class / Company Sergeant Major
|
จ่าสิบโท
|
ไม่มี
|
ไม่มี
|
|
|
Staff Sergeant / Platoon Sergeant Major
|
จ่าสิบตรี
|
มี/ไม่มี
|
ไม่มี
|
|
|
นายสิบ
|
Sergeant
|
สิบเอก
|
มี
|
มี (จ่า)
|
|
|
Corporal
|
สิบโท
|
ไม่มี (มีแต่คำแปลว่า "เกี่ยวกับร่างกายมนุษย์")
|
ไม่มี (มีแต่คำแปลว่า "เกี่ยวกับร่างกายมนุษย์")
|
|
|
- / Lance Corporal
|
สิบตรี
|
มี
|
มี
|
|
|
พลทหาร
|
พลทหาร
|
Private 1st Class
|
(พลทหารชั้น 1?)
|
ไม่มี
|
ไม่มี
|
ใน วิกิพีเดียภาษาไทย (http://th.wikipedia.org/wiki/ยศทหารและตำรวจในประเทศไทย) ได้เทียบยศ "สิบตรีกองประจำการ" ว่าเป็น Private First Class
|
|
Private
|
พลทหาร
|
มี
|
ไม่มี (มีแต่คำแปลว่า "ที่ส่วนตัว")
|
|
สรุปว่า หากใช้ดิคพีซี (หรือดิคเล่มๆ ที่ใช้ฐานข้อมูลคำศัพท์ที่ใกล้เคียงกัน) ในการแปลแล้ว แทบจะไม่มีปัญหาในการแปลยศนายทหารชั้นสัญญาบัตร คงมีปัญหาในส่วนของการแปลยศระดับจ่าที่มีชั้นยศถึง 4 ขั้น มากกว่ายศจ่าทบ.ไทย 1 ขั้น แถมชื่อยศจ่าของทบ.อังกฤษยังไปผูกอยู่กับหน่วยทหารด้วย แต่เท่าที่เคยชมภาพยนตร์มาก็ยังไม่เคยเห็นการแปลผิดของยศระดับนี้ แต่ถ้าใช้ดิคพีดีเอ (หรือดิคเล่มๆ ที่ใช้ฐานข้อมูลคำศัพท์ที่ใกล้เคียงกัน) ก็มีโอกาสที่จะแปลผิดในชั้นยศที่สูงขึ้นไปด้วย ที่พิลึกคือ คำว่า "General", "Major" และ "Lieutenant" เฉยๆ ไม่มีคำแปลว่า "นายพล" หรือ "(นาย)พลเอก", "(นาย)พันตรี" และ "(นาย)ร้อยโท" ตามลำดับ แต่กับยศอื่นที่มีคำเหล่านี้ประกอบกับคำอื่นกลับมีคำแปลตามชั้นยศเหล่านั้น
จำ ได้ว่าในสมัยเรียนปริญญาตรีภาษาและวรรณคดีอังกฤษ อาจารย์ได้เน้นให้ใช้พจนานุกรมแปลอังกฤษ(ยากๆ)เป็นอังกฤษ(ง่ายๆ) แทนพจนานุกรมแปลอังกฤษเป็นไทยเพื่อให้เข้าใจภาษาอังกฤษได้ลึกขึ้น จำได้ว่าพจนานุกรมหรือดิคประเภทนี้ บางเล่มจะมีภาคผนวกที่อธิบายเรื่องยศทหารเอาไว้ บางเล่มเมื่อกล่าวถึงคำแปลเกี่ยวกับวงการทหาร เขาจะแสดงสัญลักษณ์ประกอบไว้ มาสมัยนี้ไม่มีโอกาสได้ซื้อหาดิคประเภทนั้นมาใช้ ในเครื่อง HTC ตัวเก่งก็ยังหาโปรแกรมพจนานุกรมแปลอังกฤษ(ยากๆ)เป็นอังกฤษ(ง่ายๆ) มาใช้งานไม่ได้
หากใครมีความจำเป็นต้องแปลยศทหารด้วยวัตถุ ประสงค์ใดก็ตาม การแปลยยศทหารและตำรวจไทยเป็นภาษาอังกฤษ ให้ดูที่ http://th.wikipedia.org/wiki/ยศทหารและตำรวจในประเทศไทย กับ http://en.wikipedia.org/wiki/Military_ranks_of_the_Thai_armed_forces ได้เลยครับ แต่บทความที่จะครอบคลุมยศของทหารอเมริกันหรืออังกฤษทั้ง 3 เหล่าทัพตอนนี้ยังหาไม่เจอครับ ถ้าเจอแล้วจะเอามาอัพเดทให้ทีหลัง หรือผู้รู้ท่านอื่นที่เป็นสมาชิกจะช่วยวิจารณ์หรือให้ความเห็นเพิ่มเติมได้ ก็ยินดีครับ
หมายเหตุ : เปิดให้แสดงความคิดเห็นเฉพาะสมาชิกเว็บไซต์ที่ด้านล่างสุด หรือสมาชิก Facebook แสดงความเห็นได้ในกรอบข้างล่างนี้ครับ
วันที่ตอบ 2009-11-21 07:46:50
