ท่าน นักดูภาพยนตร์ประวัติศาสตร์และภาพยนตร์สงครามทั้งหลายที่พอจะมีความรู้ เรื่องศัพท์ทหารคงรู้สึกรำคาญเช่นเดียวกับผมมานานแล้ว  ว่าผู้ที่มีหน้าที่ทำบทภาษาไทยทั้งในบทพากย์และซับนรก เอ๊ย! ซับไตเติ้ลของภาพยนตร์เหล่านั้น ช่างแปลมั่วผิดความหมายกันมาตลอด และเหมือนจะไม่เคยจะมีพัฒนาการใดๆ ขึ้นมาเลย  จะแปลบทภาษาอังกฤษเป็นไทยทั้งทีมีความรู้ทางทหารบ้างไหม  ถ้าเป็นผู้ชายก็น่าจะเคยเรียนรด.หรือผ่านการเกณฑ์ทหารมาบ้าง  ถ้าเป็นผู้หญิงจะมีเพื่อนมีแฟนมีญาติ ฯลฯ เป็นทหารให้ถามไถ่กันบ้างไหม  หรือสักแต่ว่าเปิดพจนานุกรมหรือ Dictionary เป็นก็แปลไปตามนั้น

นั่น ซีนะ ถ้าคนพวกนั้นสักแต่ว่าเปิดดิคแปลกัน แล้วพจนานุกรมหรือ Dictionary พวกนั้นรวมทั้งพวกเราๆ ใช้กัน มันเพียงพอต่อการใช้ประกอบการแปลศัพท์ทหารเหล่านี้แค่ไหน?  เมื่อคิดได้ดังนี้ ผมก็น่าที่จะได้ลองนำพจนานุกรมแปลอังกฤษเป็นไทยที่วางขายกันมาลองตรวจสอบดู  แต่คนที่เป็นมนุษย์ไอทีอย่างผมนั้น (จะด้วยบุญหรือกรรมอันใดก็ตาม) ค่อนข้างจะห่างไกลจากพจนานุกรมที่เป็นหนังสือเล่มเกินกว่าที่จะหาเล่มที่เคย ใช้หรือไปซื้อเล่มใหม่มาเพื่อการนี้ได้  จะมีก็แต่พจนานุกรมฉบับดิจิตอล อันได้แก่ โปรแกรมพจนานุกรมสำหรับเครื่องพีซี ThaiSoftware Dictionary V 4.0  (ต่อไปจะขอเรียกย่อๆ ว่า "ดิคพีซี") กับโปรแกรม Discovery Dictionary The adaptation of LEXITRON developed by NECTEC ในเจ้ามือถือพีดีเอ HTC ของผม (ต่อไปจะขอเรียกย่อๆ ว่า "ดิคพีดีเอ") ซึ่งฐานข้อมูลคำศัพท์ทั้งหลายแหล่คงจะมีที่มาเดียวกันกับพจนานุกรมเล่มๆ ที่เราใช้กัน  จึงได้ทดลองหาคำศัพท์เฉพาะส่วนที่เป็นยศทหารด้วยดิคทั้งสอง โดยคำศัพท์ภาษาอังกฤษนั้น ผมอ้างอิงจาก http://www.oradour.info/appendix/ssrank01.htm ครับ (วันหลังคงได้นำยศของทหารเอสเอสเยอรมันมาคุยกันบ้าง) ผลเป็นดังตารางข้างล่างครับ

สรุปว่า หากใช้ดิคพีซี (หรือดิคเล่มๆ ที่ใช้ฐานข้อมูลคำศัพท์ที่ใกล้เคียงกัน) ในการแปลแล้ว  แทบจะไม่มีปัญหาในการแปลยศนายทหารชั้นสัญญาบัตร คงมีปัญหาในส่วนของการแปลยศระดับจ่าที่มีชั้นยศถึง 4 ขั้น มากกว่ายศจ่าทบ.ไทย 1 ขั้น แถมชื่อยศจ่าของทบ.อังกฤษยังไปผูกอยู่กับหน่วยทหารด้วย  แต่เท่าที่เคยชมภาพยนตร์มาก็ยังไม่เคยเห็นการแปลผิดของยศระดับนี้  แต่ถ้าใช้ดิคพีดีเอ (หรือดิคเล่มๆ ที่ใช้ฐานข้อมูลคำศัพท์ที่ใกล้เคียงกัน) ก็มีโอกาสที่จะแปลผิดในชั้นยศที่สูงขึ้นไปด้วย  ที่พิลึกคือ คำว่า "General", "Major" และ "Lieutenant"  เฉยๆ ไม่มีคำแปลว่า "นายพล" หรือ "(นาย)พลเอก", "(นาย)พันตรี" และ "(นาย)ร้อยโท" ตามลำดับ  แต่กับยศอื่นที่มีคำเหล่านี้ประกอบกับคำอื่นกลับมีคำแปลตามชั้นยศเหล่านั้น

จำ ได้ว่าในสมัยเรียนปริญญาตรีภาษาและวรรณคดีอังกฤษ อาจารย์ได้เน้นให้ใช้พจนานุกรมแปลอังกฤษ(ยากๆ)เป็นอังกฤษ(ง่ายๆ) แทนพจนานุกรมแปลอังกฤษเป็นไทยเพื่อให้เข้าใจภาษาอังกฤษได้ลึกขึ้น  จำได้ว่าพจนานุกรมหรือดิคประเภทนี้ บางเล่มจะมีภาคผนวกที่อธิบายเรื่องยศทหารเอาไว้  บางเล่มเมื่อกล่าวถึงคำแปลเกี่ยวกับวงการทหาร เขาจะแสดงสัญลักษณ์ประกอบไว้   มาสมัยนี้ไม่มีโอกาสได้ซื้อหาดิคประเภทนั้นมาใช้  ในเครื่อง HTC ตัวเก่งก็ยังหาโปรแกรมพจนานุกรมแปลอังกฤษ(ยากๆ)เป็นอังกฤษ(ง่ายๆ) มาใช้งานไม่ได้

 หากใครมีความจำเป็นต้องแปลยศทหารด้วยวัตถุ ประสงค์ใดก็ตาม  การแปลยยศทหารและตำรวจไทยเป็นภาษาอังกฤษ ให้ดูที่ http://th.wikipedia.org/wiki/ยศทหารและตำรวจในประเทศไทย กับ http://en.wikipedia.org/wiki/Military_ranks_of_the_Thai_armed_forces ได้เลยครับ  แต่บทความที่จะครอบคลุมยศของทหารอเมริกันหรืออังกฤษทั้ง 3 เหล่าทัพตอนนี้ยังหาไม่เจอครับ  ถ้าเจอแล้วจะเอามาอัพเดทให้ทีหลัง  หรือผู้รู้ท่านอื่นที่เป็นสมาชิกจะช่วยวิจารณ์หรือให้ความเห็นเพิ่มเติมได้ ก็ยินดีครับ 

หมายเหตุ : เปิดให้แสดงความคิดเห็นเฉพาะสมาชิกเว็บไซต์ที่ด้านล่างสุด หรือสมาชิก Facebook แสดงความเห็นได้ในกรอบข้างล่างนี้ครับ