พ.ศ.๓๔๐   (๒๐๓  ปีก่อนคริสตศักราช)    ปีที่  ๑๗  ของสงครามฮานนิบาล ราชสีห์คืนถิ่น

          เมื่อฮานนิบาลนำกองทัพถึงกรุงคาร์เธจชาวคาร์เธจก็ดูมีขวัญกำลังใจดีขึ้น  รู้สึกฮึกเหิมกลับอยากรบกับชาวโรมันขึ้นมาอีก    และก็ให้มีเหตุบังเอิญ    คือ  เรือสินค้าโรมันถูกพายุพัดเข้าไปในอ่าวตูนิส  ชาวคาร์เธจเข้าไปยึดเอาสินค้า    ครั้นฝ่ายโรมันส่งฑูตมาเจรจา  ก็ได้รับคำตอบอย่างดุดัน  และเมื่อเรือคณะฑูต เดินทางกลับเรือคาร์เธจก็ออกตามทำร้ายเสียอีก    สกิปิโอถือว่าเป็นภาวะอันสุดแสนจะทนทาน  .  .  .  ครับ  .  .  .  เชิญติดตามสถานการณ์ต่อไปนะครับ  .  .  .

พ.ศ.๓๔๑   (๒๐๒  ปีก่อนคริสตศักราช)    ปีที่  ๑๘  ของสงครามฮานนิบาล

อาฟริกา

          ในต้นฤดูใบไม้ผลิ    กงสุลสกิปิโอเรียกให้พระราชามาซินิสซาซึ่งกำลังไปทำศึกกับโอรสของพระราชาซีฟากซ์  ให้มาช่วยทำสงครามต่อไป

          ในปลายฤดูร้อน    ฮานนิบาลได้ทหารม้าเพิ่มเติมอีกจากชาวนูมิเดียพวกหนึ่ง คือไตย์เคอุส  (Tychaeus)   อีก  ๒,๐๐๐    ฮานนิบาลจึงคิดจะตัดกองทัพสกิปิโอจากกองทหารม้าของพระราชามาซินิสซาซึ่งกำลังเดินทางมาไม่ให้รวมกันได้    แต่เมื่อฮานนิบาลถึงเมืองซามา  (Zama)  ทั้งสองได้รวมกันได้แล้ว    กองทัพทั้งสองอยู่ใกล้พอที่จะรบกันได้  และมีกำลังรบไล่เลี่ยกัน  คือทหารราบฝ่ายละประมาณ  ๔๐,๐๐๐     ส่วนทหารม้านั้น  คราวนี้ ฮานนิบาลมีทหารม้าจำนวนน้อยกว่า  และฝีมือก็ด้อยกว่าข้าศึก

           ก่อนการรบ  แม่ทัพทั้งสองได้พบกันที่เนินลูกหนึ่งเพื่อเจรจากันสองต่อสอง  มีเพียงคนสนิทเป็นล่ามเท่านั้น    การเจรจาระหว่างท่านทั้งสอง  ท่านว่าเป็นเรื่องที่น่าฟังอย่างยิ่ง  (ข้อความค่อนข้างยาว  จึงขอนำเสนอในโอกาสต่อไป)       นักประวัติศาสตร์โบราณท่านว่า  .  .  .  ในชั้นต้นทั้งสองฝ่ายได้นิ่งอึ้งอยู่เป็นเวลานาน  เพราะต่างก็ตื่นเต้นเป็นอย่างยิ่งที่ได้มาพบกันโดยซึ่งหน้าเช่นนั้น  .  .  .  ในตอนท้าย  สกิปิโอว่า  ".  .  .  ถ้าไม่อยากรบก็ขอให้ฮานนิบาลยอมแพ้อย่างราบคาบ   มิฉะนั้น  ก็เชิญออกมารบและพยายามเอาชนะในสมรภูมิเถิด"     เมื่อฮานนิบาลได้ฟังสกิปิโอกล่าวตอบอย่างไม่ใยดีเช่นนั้น    แม่ทัพทั้งคู่ต่างก็ชักม้ากลับไปยังแนวกองทัพของตน

 <  scipio  africanus       hannibal   >              

ซามา  อาฟริกา  -  การรบอย่างวิเศษในสมัยพวกคลาสสิก

๑๙   ตุลาคม  พ.ศ.๓๔๑  (๒๐๒  ปีก่อนคริสตศักราช)

          แม่ทัพทั้งสองต่างจัดกระบวนรบโดยไม่รบกวนกันเหมือนกับต่างฝ่ายทราบดีว่าจะเป็นสมรภูมิสุดท้ายที่ตัดสินสงครามที่ดำเนินมาแล้ว  ๑๗  ปี

การวางกำลัง

ฝ่ายโรมัน 

          ๑. จัดกองทัพเป็น  ๓  แนว  แต่ไม่วางเป็นแถวยาวตลอด   แบ่งเป็นส่วนๆ  เรียกว่ามานิปูล   ให้มีระยะห่างระหว่างมานิปูลเพื่อให้ช้างได้วิ่งเข้าไปในช่องว่างเป็นการลดน้ำหนักการโจมตีของช้าง

          ๒. ปีกขวา  เป็นทหารม้านูมิเดียของพระราชามาซินิสซา

          ๓. ปีกซ้าย    เป็นทหารม้าโรมันของเลลิอุส

ฝ่ายคาร์เธจ

          ๑. แถวหน้าสุด    เป็นช้างศึก  ๘๐  เชือก  ซึ่งเป็นจำนวนมากที่สุดที่ฮานนิบาลเคยใช้ในการรบ

           ๒. แถวที่  ๒    เป็นทหารจ้างชาวกอลที่มาโกได้มาจากคาบสมุทรอิตาลี

           ๓. แถวที่  ๓    เป็นทหารชาวกอล และอาฟริกันปนกัน

           ๔. แถวที่  ๔    เป็นทหารชาวคาร์เธจ  กับทหารอาฟริกันที่ ประสบการณ์น้อย

           ๕. ห่างจากแถวที่  ๔  ออกมาค่อนข้างมาก  เป็นทหารเก่าชำนาญศึกของฮานนิบาล

           ๖. ปีกทั้งสองวางกองทหารม้า  แต่สมรภูมินี้ฮานนิบาลมีทหารม้าด้อยกว่าฝ่ายตรงข้ามทั้งปริมาณ  และคุณภาพ

การปฏิบัติ

          การรบเริ่มด้วยฮานนิบาลส่งช้างศึกเข้าทำลายแนวรบฝ่ายโรมันก่อน    แต่เนื่องจากช้างส่วนหนึ่งได้รับการฝึกไม่เต็มที่  และประสบการณ์ในการรบไม่มากพอ  และสกิปิโอจัดแถวให้มีช่องว่างระหว่างหน่วยมานิปูล  ช้างบางเชือกจึงวิ่งเข้าไปในช่องว่างนั้น    และทหารราบเบาโรมันก็ถอยหนีเข้าสู่แนวหน้า    เมื่อช้างเข้ามาถึงแนวหน้า  สกิปิโอก็ให้เป่าแตรกันให้อึงมี่ตลอดแนว    ช้างที่ฝึกมาไม่ดีก็ตื่นระส่ำระสาย  บางเชือกวิ่งไปถึงกองทหารม้านูมิเดียของพระราชามาซินิสซาก็ถูกหอกซัดวิ่งกลับเข้ามาในฝั่งทหารม้านูมิเดียของฮานนิบาลซึ่งไม่มีประสบการณ์ในการเผชิญกับช้างก็ถอยหนี  พระราชามาซินิสซาจึงสั่งทหารม้าเข้าโจมตีซ้ำ

          ด้านปีกขวาของฮานนิบาลเป็นไปในลักษณะเดียวกับทหารม้าโรมันของเลลิอุสก็เข้าโจมตีทหารม้าคาร์เธจอีก

          เมื่อเห็นทหารม้าทำการได้เปรียบ  สกิปิโอก็สั่งทหารราบให้เริ่มโจมตี    ทหารในแถวที่สอง และที่สามของคาร์เธจต้านทานทหารราบโรมันอยู่ระยะหนึ่ง  แต่ก็มีบางจังหวะที่ทำท่าถอยบ้าง   ทหารในแนวที่สี่ซึ่งเป็นเป็นทหารชาวคาร์เธจกับทหารอาฟริกันที่ประสบการณ์น้อยก็ขวัญเสีย รีบถอยหนีอย่างไม่เป็นขบวน  ทหารในแนวที่สอง ที่สามเห็นแนวหลังของตนแตกหนี  ก็เลยตกใจและถอยหนีบ้าง

           ทหารราบโรมัน ก็เข้ามาถึงแนวทหารเก่าชำนาญของคาร์เธจซึ่งยังสดชื่นเต็มที่

          สกิปิโอเห็นแนวทหารโรมันไม่ยาวพอที่จะโอบทหารเก่าของคาร์เธจได้จึงสั่งขยายแถวเพื่อจะโอบให้ได้  ทำให้แนวบางลงไป  และก็อ่อนกำลังลงทุกทีจนดูเหมือนจะหมดแรงหนุนเนื่องในการเข้าตีแล้ว   

          นักประวัติศาสตร์ได้แสดงความเห็นว่า  หากทหารม้าคาร์เธจที่แตกไป  รีบรวมตัวกันใหม่แล้วกลับมาช่วยทหารราบ  โดยตีด้านหลังทหารราบโรมันแล้ว    ผลการรบอาจจะเป็นไปในรูปอื่น    แต่  .  .  .  นอกจากทหารม้าคาร์เธจแตกหายไปไม่กลับมาแล้ว    ทหารม้าโรมันยังกลับมายังสนามรบได้อีก  และเข้าตีด้านหลังของแนวทหารเก่าของฮานนิบาล    จนต้านทานไม่ไหวและแตกกระจัดกระจาย    และถูกสังหาร  และถูกจับเป็นเชลยประมาณครึ่งต่อครึ่ง .  .  .   ครับ  .  .  .  เรียบโร้ย
  

          จอมพล  สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ  เจ้าฟ้าจักรพงษ์ภูวนาถ  กรมหลวงพิษณุโลกประชานาถทรงพระนิพนธ์   ถึงการรบที่ซามาไว้ในพงษาวดารยุทธศิลปะ ตอนหนึ่งว่า

          "การรบที่ซามาครั้งนั้น  เป็นการรบอย่างวิเศษในสมัยพวกคลาสสิก    ด้วยการบังคับบัญชากองทัพเป็นไปอย่างคล่องแคล่ว  และโดยความคิดลึกซึ้งทั้งสองฝ่าย  .  .  ."   

          ลองพิจารณากันนะครับ เริ่มตั้งแต่สกิปิโอแก้ปัญหาเรื่องช้างของฝ่ายคาร์เธจ  ด้วยการจัดแถวใหม่ให้มีช่องว่างให้ช้างวิ่งเข้าไปได้โดยไม่ทำลายแถว  และเมื่อช้างหลุดเข้ามาแล้ว  ก็ให้เป่าแตรกันให้อึงมี่ตลอดแนว  ทำให้ช้างศึกตื่นตระหนกระส่ำระสาย  ที่ถูกหอกซัดบาดเจ็บวิ่งกลับเข้ามาในฝั่งทหารม้าคาร์เธจ  ทำให้เสียขบวน 

          และฮานนิบาลทราบว่าทหารม้าของตนอ่อน  จึงพยายามแก้ปัญหา  ด้วยการจะทำลายทหารราบโรมันให้ได้ก่อน    แต่ช้างศึกทำเสียการเสียแต่แรก  จึงแก้ไขยาก   และทหารชาวคาร์เธจกับทหารอาฟริกันที่ประสบการณ์น้อยก็รีบผละหนีเร็วเกินไป    แม้ว่ากองทหารเก่าชำนาญศึกซึ่งฮานนิบาลพยายามต้านทานไว้ได้ตามแผนจนแนวของทหารของสกิปิโออยู่แล้ว     แต่ถูกทหารม้าโรมันมาตีกระหนาบด้านหลังเสียก่อน  .  .  .  จึงสุดจะต้านทานไว้ได้

สัญญาสงบศึก
 
           หลังจากการรบ    ฮานนิบาลหนีเล็ดลอดไปเมืองฮาดรูเมนตุม  (Hadrumentum)      ต่อมาสภาผู้มีปัญญาของคาร์เธจเรียกฮานนิบาลกลับมา    เมื่อเข้าที่ประชุมฮานนิบาลได้เสนอให้คาร์เธจยอมแพ้และรับตามที่สกิปิโอเสนอ    สมาชิกคนหนึ่งเสนอว่าควรทำการรบต่อไป  (ไม่ทราบว่าท่านนี้ได้เคยจับอาวุธออกรบกับเขาสักครั้ง  หรือทราบสถานะทางการทหารของคาร์เธจหรือไม่)     แต่ฮานนิบาลก็ชี้แจงและกล่าวปิดท้ายว่า    ".  .  .  ฉะนั้น  เมื่อเราแพ้  เราก็ควรขอบพระทัยพระผู้เป็นเจ้า    ในการที่  ถึงแม้เราได้รับคำเด็ดขาดจากทางฝ่ายโรมันแต่ยังพอละมุลละม่อมถึงเพียงนี้"     ในที่สุด  สภาฯ ก็ยอมตาม

           ตามสัญญาสงบศึก    ได้มีการตกลงกันดังนี้   

          เรื่องดินแดน    คาร์เธจคงเหลือดินแดนเดิมเฉพาะในอาฟริกา    เว้นทางตะวันตกต้องคืนให้พระราชามาซินิสซาแห่งนูมิเดีย   ชาวลิเบียนทางตะวันออกต้องเป็นพันธมิตรของโรม

          เรื่องกำลังรบ    คาร์เธจต้องมอบช้างศึกที่มีอยู่ให้โรมทั้งหมด  และจะฝึกขึ้นอีกไม่ได้

                               ให้คาร์เธจมีเรือรบได้เพียง  ๑๐  ลำ

                           ห้ามคาร์เธจทำสงครามกับชาติในนอกอาฟริกา    หากในทวีปอาฟริกาต้องได้รับอนุญาตจากกรุงโรมก่อน

          เรื่องค่าปรับ    คาร์เธจต้องเสียค่าปรับให้กรุงโรมเป็นจำนวนมาก    โดยกรุงโรมให้เวลาถึง  ๕๐  ปี   

อาฟริกานุส

         กงสุลสกิปิโอเมื่อกลับกรุงโรมได้รับการต้อนรับอย่างยิ่งใหญ่มโหฬารในฐานะผู้พิชิตข้าศึกที่สามารถเขย่าอาณาจักรโรมัน และเคาะประตูกรุงโรม   และได้รับชื่อพิเศษต่อท้ายชื่อเดิมตามประเพณีนิยมของชาวโรมันในยุคนั้นว่า  "อาฟริกานุส"     เป็นปุบลิอุส  คอร์ลีนิอุส  สกิปิโอ  อาฟริกานุส -  Publius  Cornelius  Scipio  Africanus

Africanus     >  

 "ฝูงแกะที่มีราชสีห์นำ ดีกว่าฝูงราชสีห์ที่มีแกะนำ"

          จอมพล  สมเด็จฯ  เจ้าฟ้าจักรพงษ์ฯ  ทรงพระนิพนธ์ถึงคุณวุฒิของฮานนิบาลไว้ในหนังสือเล่มเดิม ว่า  คุณวุฒิของฮันนิบาลในทางยุทธศาสตร์  และทางยุทธวิธี  นั้น  ดังต่อไปนี้

         ๑) ตั้งความมุ่งหมายในชั้นต้นถูกต้อง  คือคิดทำลายกองทัพข้าศึกเสียก่อน  ฮันนิบาลไม่ได้ตีเมืองโรมเพราะรู้สึกว่ากองทัพโรมันยังไม่สิ้นกำลังแท้

          ๒) เมื่อตั้งความมุ่งหมายขึ้นแล้วพยายามดำเนินไปหาความมุ่งหมายนั้นจงได้  ไม่โอนเอนไปจากความมุ่งนั้นเลย    คือถึงเมื่อมีโอกาศมีช่องที่จะไปตีเมืองโรมได้ก็ไม่ไป  เพราะรู้สึกเสียว่าถึงตีเมืองหลวงได้แล้วแต่กองทัพโรมันยังมีอยู่การสงครามก็ไม่สิ้นสุดอยู่นั่นเอง

          ๓) สามารถที่จะจัดฐานทัพใหม่ได้เสมอ คือเกลี้ยกล่อมชาติต่างๆ ให้เป็นมิตร์ของตน  และส่งเสบียงอาหารให้กองทัพไม่อดอยาก  และกลับได้ทหารเพิ่มเติมเสียซ้ำ    ฮันนิบาลอยู่ในอิตาเลีย  ๑๕  ปี  โดยไม่ต้องรับความอุดหนุนจากบ้านเมืองเพราะใช้เมืองข้าศึกนั้นเองเป็นฐานทัพ  เป็นที่หาเสบียง

          ๔) มีอุบายอันดีทำให้ทหารรักใคร่นับถือฟังบังคับบัญชาโดยแน่นอนยิ่ง    ทหารไม่ได้คิดเอาใจออกหากเลยจนครั้งเดียว  และทหารนั้นใช่ว่าพวกเดียวคณะเดียวกันเมื่อไร  ล้วนต่างชาติ  ต่างภาษาทั้งสิ้น

          ๕) ตริตรองการที่ตนจะกระทำนั้นให้ถูกกับนิไสยของข้าศึกที่สืบทราบได้โดยแน่นอน

          ๖) ใช้กลศึกหลายอย่างต่างพันธ์

          ๗) รู้จักอาไศรยลักษณภูมิประเทศให้เป็นประโยชน์แก่กองทัพตน  (เทรบเบีย ทเลสาปตราซิเมน)

          ๘) รู้จักใช้ทหารม้า

          ๙) เข้าตีข้าศึกโดยแรงแต่ต้นใช้กำลังเกือบทั้งหมดพร้อมกันแต่แรก  ทั้งโอบปีกตีปีกด้วย

        ๑๐) ได้คิดแก้ไขวิธีรบของฟาลังให้ดียิ่งขึ้น    คือให้ทหารราบของตน  ใช้อาวุธของทหารโรมัน  และคิดเติมแนวที่  ๒  ที่  ๓  ที่ให้เป็นแนวหนุนของแนวที่  ๑  นั้นขึ้น

           การที่ฮันนิบาลได้รบชะนะกองทัพโรมันหลายหนหลายครั้งนั้น  ก็เป็นเพราะตัวฮันนิบาลมีปัญญาสามารถดีกว่าแม่ทัพโรมันต่างๆ    ประวัติของฮันนิบาลเป็นสิ่งที่ทำให้เห็นได้ชัดว่า    การบังคับบัญชากองทัพในสนามรบเป็นสิ่งสำคัญ  และเป็นกำลังของกองทัพอันหนึ่ง    ในการที่กองทัพคาร์ธาโกทำสงครามกับโรมันคราวนี้  กำลังแรงกล้าของกองทัพคาร์ธาโกก็อยู่ที่คุณวุฒิความดีของแม่ทัพนั้นเป็นที่ตั้ง    ฝ่ายโรมันมีจำนวนทหารก็มากกว่า  วิธีรบของเลงิโอหรือก็ดีกว่าวิธีรบของฟาลัง  ทหารโรมันก็กล้าหาญและคล่องแคล่วมั่นคงกว่าทหารของฮันนิบาล    แต่ถึงกระนั้นก็ดีฮันนิบาลยังรบชะนะได้  เพราะความสามารถของตนโดยฉเพาะเท่านั้น

          แต่นั้นมา  ชาวโรมันจึงได้กล่าวความเป็นคำสุภาษิตว่า 

"ฝูงแกะที่มีราชสีห์นำ ดีกว่าฝูงราชสีห์ที่มีแกะนำ"

บทเรียนจากการสงคราม

         ชาวโรมันและการปกครองแบบโรมันมีลักษณะดีกว่าชาวคาร์เธจ ชาวโรมันโดยมากกตัญญูซื่อสัตย์ต่อชาติของตน  ยินดีที่จะรบและตายให้แก่ชาติ    ส่วนชาวคาร์เธจมุ่งแต่ทางการค้า  สร้างความร่ำรวยคิดว่าจ้างชาวต่างชาติไปรบดีกว่า    แม้มีแม่ทัพที่ดีมีความสามารถก็ไม่สนับสนุน

          ถึงแม้ว่าฮานนิบาลจะทำการรบได้ผลดี  มีความคิดใช้กลยุทธใหม่ต่างจากการรบที่แม่ทัพท่านก่อนๆ เคยปฏิบัติกันมาในอดีต     จนได้รับคำสรรเสริญยกย่องว่าเป็นบิดาหรือบ่อเกิดแห่งยุทธศาสตร์เพราะความสามารถเฉพาะตัว  ทั้งๆ ที่ถูกขัดขวางจากรัฐบาลด้วยซ้ำไป    หากรัฐบาลคาร์เธจคิดสนับสนุนกองทัพของตนแล้ว  อาณาจักรคาร์เธจอาจจะไม่เหลือเพียงชื่อ และทรากเช่นที่เป็นอยู่ก็เป็นได้

          ถึงกระนี้กระนั้นกระไรก็ตาม  นักประวัติศาสตร์โบราณยืนยันว่า  ชนชาติโบราณต่อมายังเห็นว่า   ฮานนิบาลเก่งกาจสามารถกว่าสกิปิโอ  และว่าสกิปิโอได้เรียนยุทธศาสตร์จากฮานนิบาล

          "เรื่องของฮานนิบาลทำให้เราเห็นได้ว่า   มหาบุรุษหรือแม่ทัพแม้จะเก่งกาจเพียงใดก็ดี    แต่ถ้าไม่ได้รับการสนับสนุนจากประชาชนที่ดีจริงแล้ว  มหาบุรุษผู้นั้นในที่สุดก็ทำอะไรไม่ได้    ฉะนั้น  ความดีและความสามารถของประชาชนทั่วไปจึงสำคัญอย่างยิ่ง    การอบรมและการศึกษาของกุลบุตรกุลธิดาของชาติทั้งชาติเพื่อจะให้มีประชาชนดีพอที่จะสนับสนุนมหาบุรุษหรือหมู่ผู้คนที่จะเป็นผู้นำ    จึงเป็นของสำคัญอย่างยิ่งเหลือที่จะพรรณนาได้"

ชีวะประวัติของฮานนิบาล  จอมทัพแห่งกรุงคาร์เธจ    พันตรี  พระเจ้าวรวงศ์เธอ  พระองค์เจ้าจุลจักรพงษ์

           ครับ  .  .  .  สงครามฮานนิบาล   Bellum  Hanniballicum    ก็ได้ดำเนินมาจนถึงสมรภูมิสุดท้าย  และสัญญาสงบศึกแล้ว    แต่เพื่อให้เป็นไปตามชื่อตับ "ฮานนิบาล"  อย่างสมบูรณ์  จึงขอคุยถึงฮานนิบาลหลังสงครามฮานนิบาล เสียหน่อย  .  .  .  ครับ  .  .  .  ฮานนิบาลหลังสงครามฮานนิบาล

สถานการณ์ต่อไป  .  .  .  ฮานนิบาลหลังสงครามฮานนิบาล

สถานการณ์ต่อไป  .  .  .  ฮานนิบาลหลังสงครามฮานนิบาล

สถานการณ์ต่อไป  .  .  .  ฮานนิบาลหลังสงครามฮานนิบาล

บรรณานุกรม

          -  พงษาวดารยุทธศิลปะ    นายพลเอก  สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ  เจ้าฟ้าจักรพงษ์ภูวนารถ  กรมหลวงพิษณุโลกประชานารถ    พิมพ์ครั้งที่ ๑   ในพระพุทธศักราช  ๒๔๕๙

          -  ชีวะประวัติของฮานนิบาล  จอมทัพแห่งกรุงคาร์เธจ    พันตรี  พระเจ้าวรวงศ์เธอ  พระองค์เจ้าจุลจักรพงษ์    โรงพิมพ์โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า   พฤศจิกายน  พ.ศ.๒๔๙๐

          -  เอกสารอัดสำเนาวิชาประวัติศาสตร์การสงคราม  กองวิชาสรรพาวุธและประวัติศาสตร์การสงคราม  โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า    พ.ศ.๒๕๐๔

          -  ANCIENT AND MEDIEVAL WARFAIRE      UNITED STATES MILITARY ACADEMY    WEST POINT  -  NEW YORK    1973 

         -  ข้อมูล และรูปภาพ ส่วนหนึ่งได้นำมาจาก เว็ปไซต์ ต่างๆ ทำให้เรื่องสมบูรณ์และน่าอ่านยิ่งขึ้น  จึงขอขอบคุณไว้  ณ  ที่นี้   แลหากท่านที่มีข้อมูลที่แตกต่าง  หรือมีข้อคิดเห็น คำแนะนำ ขอโปรดแจ้งให้ทราบเพื่อจะได้ตรวจสอบ และดำเนินการ เพื่อประโยชน์แก่ผู้สนใจโดยทั่วไป