webmaster@iseehistory.com

เมื่อราวเดือนมิถุนายน 2552 มีแฟนเว็บไซต์ iseehistory.com แห่งนี้ ได้ตั้งกระทู้แนะนำภาพยนตร์เรื่อง Brother's War หรือในชื่อไทยว่า "ยุทธการสกัดแผนการหลังม่านเหล็ก" โดยให้ความเห็นไว้ว่า "ดูแล้วทำให้คิดไปว่าใครควรจะเป็นพันธมิตรกับใครดี ?"  ครับ การแบ่งฝ่ายในสงครามโลกครั้งที่ 2 ดูไม่ต่างจากการเมืองโดยทั่วไปที่ว่า "ไม่มีมิตรแท้และศัตรูถาวร" อยู่ที่ว่าจังหวะไหนใครมีผลประโยชน์ร่วมกับใคร  ก่อนจะเกิดสงครามโลกครั้งที่ 2 นั้น  ลัทธิคอมมิวนิสต์เป็นสิ่งที่หลายๆ ประเทศเกลียดกลัวอยู่ไม่น้อย  หากไม่เกิดลัทธิฟาสซิสม์นาซีในยุโรปแล้วจะเป็นอย่างไร หรือถ้านาซีไปร่วมมือกับคอมมิวนิสต์จะเป็นอย่างไร  แต่ประวัติศาสตร์ก็ไม่มีคำว่า "ถ้า" ครับ  การแบ่งฝ่ายในสงครามโลกก็เป็นไปดังที่เราทราบดี  แต่เมื่อสถานการณ์ทำให้อังกฤษและอเมริกาอยู่ฝ่ายเดียวกับรัสเซียแล้ว  ความเป็นพันธมิตรที่ดูเหมือนเหนียวแน่น  ก็มีการปีนเกลียวแฝงอยู่บ้าง  ดังที่ภาพยนตร์เรื่อง Brother's War ที่พึ่งเริ่มฉายในปี 2009/พ.ศ.2552 ได้นำเสนอไว้

ฉากการรบอันดุเดือดในตอนต้น

พันตรีแอนดรูว์ เพียร์แมน (ขวา) ร่วมสังเกตการณ์การรบระหว่างรัสเซียกับเยอรมัน คนกลางคือผู้การเพทรอฟ

ภาพยนตร์เปิดฉากขึ้นมาด้วยการให้ชายชราผู้หนึ่งรำลึกความหลังอยู่ในป่าที่สวยงามแห่งหนึ่ง เขานึกย้อนไปในตอนปลายสงครามโลกครั้งที่ 2 ตัวเขาคือร้อยเอก Klaus Mueller ผบ.ร้อยของทหารเยอรมันที่กำลังตั้งรับการบุกของรัสเซียที่ชายแดนเยอรมัน-โปแลนด์อย่างดุเดือด  ทางฝ่ายรัสเซียที่มั่นหมายจะทำการรบอย่างแตกหักแต่ไม่สามารถทำอะไรได้มากนั้น  มีนายทหารอังกฤษผู้หนึ่ง นามว่า พันตรี Andrew Pearman (ในบทภาษาไทยเลื่อนยศให้เป็นนายพลซะงั้น) ร่วมสังเกตการณ์อยู่ด้วย  และหวังจะได้ดูแผนการรบของสหายรัสเซียเพื่อเสนอแนะความเห็นบ้าง  แต่ทางรัสเซียดูไม่ค่อยเต็มใจนัก  ทางฝ่ายเยอรมัน ได้มีคนจากหน่วยเกสตาโปมาถามหาผู้กองมึลเลอร์  ในจังหวะที่เขาออกไปตรวจเยี่ยมทหารอีกด้าน โดยลูกน้องที่รับหน้าไม่ยอมปริปากบอกอะไร 

พวกเกสตาโปมาถามหาผู้กองมึลเลอร์

สังหารหมู่คณะรัฐบาลโปแลนด์ 

และแล้วทางฝ่ายรัสเซียโดยผู้การเหี่ยว เอ๊ย! นายพันเอก Petrov ได้แอบงุบงิบพาพลเรือนจำนวนหนึ่ง ซึ่งก็คือคณะรัฐบาลของโปแลนด์ไปสังหารหมู่ในป่า  แต่ก็ไม่สามารถรอดพ้นสายตาของผู้พันแอนดรูว์ผู้อยากรู้อยากเห็น และผู้กองมึลเลอร์ที่บังเอิญไปพบเหตุการณ์ขณะลาดตระเวณหาข่าว  และแล้วทั้งมึลเลอร์และแอนดรูว์ต่างฝ่ายต่างก็ไม่พ้นมือของผู้การเพทรอฟไปได้  ถูกจับมาขังคุกไว้ด้วยกัน   ทหารรัสเซียได้แสดงความโหดเหี้ยมกับเชลยเยอรมันอย่างมาก โดยเฉพาะกับมึลเลอร์ซึ่งถูกจับหลังจากที่พึ่งสังหารเจ้าเกสตาโปที่พยายามตามล่าเขา  ทำให้ผู้การเพทรอฟสงสัยในสถานะของมึลเลอร์  และข่มขู่เขาด้วยการยิงทิ้งเชลยเยอรมันคนอื่นต่อหน้าต่อตา  แต่พระเอกของเราก็ไม่ยอมบอกอะไร

ผู้การเพทรอฟพยายามเค้นความลับจากผู้กองมึลเลอร์อย่างโหดเหี้ยม

ผู้กองมึลเลอร์กับผู้พันแอนดรูว์ระหว่างการหลบหนี

โอกาสก็มาถึงเมื่อทางรัสเซียได้นำมึลเลอร์กับแอนดรูว์ขึ้นรถเพื่อย้ายที่คุมขังในเวลากลางคืน  แต่ทั้งสองช่วยกันฆ่าผู้คุมบนรถแล้วร่วมกันหลบหนีการตามล่าของทหารรัสเซียขึ้นไปบนเขา  ตอนแรกแอนดรูว์ไม่ค่อยไว้ใจมึลเลอร์ด้วยความสงสัยว่าทำไมรัสเซียจึงไม่ฆ่าเขาเหมือนทหารเยอรมันคนอื่น  มึลเลอร์จึงบอกความจริงว่าตนเคยเป็นสมาชิกของกลุ่ม FreeMason ที่ถูกพวกนาซีตามล่ามาตั้งแต่ก่อนสงครามเช่นเดียวกับพวกยิวและกลุ่มต่อต้านนาซีอื่นๆ  แอนดรูว์จึงได้อธิบายเหตุการณ์สังหารหมู่คณะรัฐบาลโปแลนด์ให้มึลเลอร์ฟัง และบอกว่าเขาต้องนำเรื่องที่เกิดขึ้นไปรายงานต่อกองบัญชาการสัมพันธมิตร มึลเลอร์กับแอนดรูว์ได้ร่วมมือกันสังหารบรรดาทหารรัสเซียที่ตามล่ารวมถึงอีตาเหี่ยวเพทรอฟที่ถูกยิงล้มแน่นิ่งไปไม่ผิดกับบรรดาลูกน้อง  มึลเลอร์กับแอนดรูว์พากันหนีไปจนพบกับนางพยาบาลชาวโปแลนด์ชื่อ Anna และช่วยเธอให้รอดพ้นจากพวกทหารหื่นกลุ่มหนึ่ง  ทั้งสองจำต้องพาเธอเดินทางต่อไปด้วยกันเนื่องจากแอนนาเองก็ไม่มีที่จะไป

แอนนาพยายามห้ามหน่วยเอสเอสทำร้ายทหารบาดเจ็บ

พบทหารที่ถูกแขวนคอด้วยข้อหาทรยศ

ทั้งสามเดินทางมาจนถึงที่ตั้งหน่วยของผู้กองมึลเลอร์ ซึ่งมีผู้บาดเจ็บจำนวนมาก เคลาส์ มึลเลอร์ กับแอนดรูว์ต้องการจะรีบเดินทาง แต่แอนนาได้ขออาสาช่วยปฐมพยาบาลและขอให้มึลเลอร์กับแอนดรูว์นำทหารบาดเจ็บเหล่านั้นไปยังหน่วยแพทย์ที่ใกล้ที่สุดก่อนที่รัสเซียจะมาถึง  ณ ที่นั้น ต้องพบกับเจ้าพวกเอสเอสที่มาคอยจับผิดหาว่าทหารบาดเจ็บไม่ยอมต่อสู้ศัตรู  แล้วมาพบว่าแอนดรูว์มีท่าทีน่าสงสัยด้วย  ผู้กองมึลเลอร์จึงต้องไล่มันไป แล้วพาแอนดรูว์กับแอนนาเดินทางผ่านสภาพความหดหู่ต่างๆ ในปลายสงครามไปจนได้เจอกับทหารอเมริกันหน่วยหนึ่งเข้า  ยังไม่ทันจะได้คุยกันเป็นเรื่องเป็นราว  ขณะที่แอนดรูว์โผล่จากที่กำบังเพื่อติดต่อกับทหารหน่วยนั้น  เรื่องก็หักมุมอย่างเหลือเชื่อเมื่ออีตาผู้การเพทรอฟที่อุตส่ารอดตายมาได้ก็ไม่บอก โผล่พรวดมาได้ก็เอาปืนสไนเปอร์ยิงคุณแอนดรูว์ถึงแก่ความตาย ทหารอเมริกันเห็นว่าเป็นรัสเซียจึงไม่กล้าทำอะไร ตาผู้การจึงเดินกลับไปหน้าตาเฉย   มึลเลอร์กับแอนนาถูกนำตัวไปยังกองบัญชาการทหารอเมริกัน  มึลเลอร์ได้เล่าเรื่องทั้งหมดให้กับนายทหารที่กองบัญชาการสัมพันธมิตรฟังตามที่แอนดรูว์สั่งเสียไว้  แต่เมื่อเขาคล้อยหลังไป ความพยายามของเขากับแอนดรูว์ก็เปล่าประโยชน์เมื่อบรรดานายทหารที่รับทราบเรื่องราวเห็นว่าแม้จะได้สัญญากับโปแลนด์ไว้  แต่สัมพันธมิตรได้ทำศึกมามาก และยังจะต้องทำศึกกับญี่ปุ่นอีก  การรบกับรัสเซียคงเป็นทางเลือกสุดท้าย  จึงตัดสินใจที่จะ "เหบียบ" เรื่องนี้ไว้ 

แอนดรูว์พยายามติดต่อกับทหารอเมริกันก่อนพบจุดจบแบบพลิกล็อค

ผู้กองเคลาส์ มึลเลอร์ ให้การต่อ บก.ทหารสหรัฐฯ

ประเด็นทางประวัติศาสตร์ที่น่าสนใจ

การสังหารคณะรัฐบาลโปแลนด์  เป็นประเด็นแรกที่ผมเกิดความสงสัยว่ารัสเซียได้สังหารคณะรัฐบาลโปแลนด์ชุดไหนหรือไม่อย่างไร?  ถึงได้เป็นความลับที่ต้องตามเก็บผู้พันแอนดรูว์อย่างเอาเป็นเอาตาย  เท่าที่พยายามตรวจสอบดูแล้ว  พบว่าคณะรัฐบาลชุดแพ้สงครามกับเยอรมันในตอนต้นนั้น  ได้ไปลี้ภัยเป็นรัฐบาลพลัดถิ่นอยู่ที่อังกฤษจนตลอดสงคราม  ไม่ได้กลับไปที่โปแลนด์เลย  จนกระทั่งหลายปีผ่านไปเมื่อรัสเซียหมดอำนาจในโปแลนด์  และรัฐบาลชุดนี้ก็เปลี่ยนผู้นำไปหลายคนแล้วนั่นแหละ  จึงได้กลับประเทศ  ถ้างั้นกลุ่มคนที่ถูกสังหารเป็นรัฐบาลชุดไหนกันล่ะ  ต้องเดาแล้วละครับว่าคงจะเป็นรัฐบาลชุดที่มีอยู่ในระหว่างการยึดครองโปแลนด์ของนาซีเยอรมัน  ถ้าอย่างนั้นแม้รัสเซียจะยังมีความผิดที่ต้องปกปิดฐานกระทำการตามอำเภอใจ  ก็มีเหตุผลกล้อมแกล้มได้น่ะซีครับว่าคนกลุ่มนี้เป็นรัฐบาลหุ่นเชิดทำงานให้กับนาซี  หรือนี่จะเป็นอีกเหตุผลหนึ่งที่ฝ่ายสัมพันธมิตรไม่กล้าแตกคอกับรัสเซีย  ประเด็นที่ผมยังค้นไม่เจอคือรัสเซียได้ลงมือเช่นนั้นจริงหรือไม่  และมีผู้พบเห็นจนนำไปบอกกับทางสัมพันธมิตรจริงๆ แต่ไม่เกิดผลอะไรดังที่ปรากฏในเรื่องหรือไม่  บังเอิญว่าขณะที่เขียนนี้ยังไม่มีบทความเกี่ยวกับภาพยนตร์เรื่องนี้ในวิกิพีเดีย  และเว็บไซต์ทางการของภาพยนตร์ก็ไม่กล่าวถึงประเด็นนี้เลย

(บน) นาฬิกาพกที่มีตราสัญญลักษณ์ของ FreeMason
(ล่าง) สัญญลักษณ์ที่สักอยู่ที่แขนของผู้กองมึลเลอร์

กลุ่มฟรีเมสัน (Freemasonry) เมื่อผมเสิร์ชพบเว็บทางการของภาพยนตร์เรื่องนี้ที่ www.brotherswar.info และพบเมนูหัวข้อ The Real History ก็หลงดีใจว่าคงจะได้ความจริงเกี่ยวกับการสังหารรัฐบาลโปแลนด์ดังกล่าวข้างต้น  แต่แล้วหัวข้อดังกล่าวกลับพูดถึง "The FREEMASONS during the war"  เอาล่ะซี  ถึงจะเรียนประวัติศาสตร์มาพอตัว แบบไม่มากแต่ก็ไม่น้อย  ก็พึ่งเคยได้ยินชื่อกลุ่มฟรีเมสันเอาก็หนนี้เอง  ทั้งที่ความจริงเป็นกลุ่มองค์กรหรือกลุ่มอุดมการณ์ที่มีมายาวนานตั้งแต่ศตวรรษที่ 14 เลยนู่นครับ  แต่ไฉนไม่ "ดัง" พอหรือมีคนสำคัญๆ ปรากฏในตำราที่เคยอ่านบ้าง  อุดมการณ์ของคนกลุ่มนี้เน้นในเรื่องของความเป็นพี่น้องกันของมวลมนุษย์ อิสรภาพ ความเสมอภาค อะไรประมาณนั้นครับ  ในเยอรมันเมื่อนาซีครองอำนาจ  การรวมกลุ่มกันในรูปแบบหรืออุดมการณ์อื่นนอกจากนาซีไม่ว่า สังคมนิยมแบบใด รวมถึงกลุ่มฟรีเมสันกลายเป็นกลุ่มนอกกฎหมายไปหมด  ชาวฟรีเมสันจึงต้องหลบไปอยู่ "ใต้ดิน" และกระจัดกระจายกันไป  มีเพียงเครื่องหมายรูปวงเวียนกับไม้บรรทัดและดอก Forget Me Not เป็นสัญลักษณ์ให้รู้ว่าเป็นพวกเดียวกัน  รอวันเวลาที่จะกลับมารวมตัวกันใหม่  มีบ้างที่ต้องไปเป็นทหารในกองทัพ  ก็ยังไม่วายถูกไล่ล่าดังเช่นพระเอกของเราในเรื่องนี้แหละครับ และชื่อเรื่อง Brother's War นี้  คำว่า Brother ก็คงหมายถึงตัวร้อยเอกเคล้าส์ มึลเลอร์ผู้เป็นฟรีเมสันที่ยึดถืออุดมการณ์ภราดรภาพร่วมกันนั่นเองครับ  รายละเอียดเกี่ยวกับฟรีเมสันดูได้ที่ http://www.brotherswar.info/the_real_history.htm และ http://en.wikipedia.org/wiki/Freemasonry ครับ

รถถัง Jagdpanzer Hetzer ดารารับเชิญที่สร้างสีสันในช่วงแรก

อาวุธยุทโธปกรณ์ที่ใช้ เป็นอีกเรื่องที่มีการนำอาวุธยุทโธปกรณ์ที่เหมือนจริงของยุคนั้นมาเข้าฉาก  ในส่วนอาวุธใหญ่ๆ นั้นได้แก่รถถัง T-34 ของฝ่ายรัสเซีย และ Jagdpanzer Hetzer ของฝ่ายเยอรมัน  รายหลังนี้รูปร่างลักษณะของมันนี้ช่างสร้างสีสันให้กับภาพยนตร์ช่วงแรกๆ ได้อย่างมาก  รองลงมามีเจ้ารถตรวจการณ์สะเทิ้นน้ำสะเทิ้นบก Schwimmwagen เข้ามาแล่นยิงปืนกลโชว์ฟอร์มกับเขาในตอนต้นช่วงสั้นๆ   ทางฝ่ายรัสเซียนั้นกลับเอาเจ้ารถจี๊พอเมริกันมาใช้รับส่งคุณผู้พันแอนดรูว์ ซึ่งอาจเป็นไปได้ว่าเป็นรถที่ได้รับความช่วยเหลือจากพันธมิตร  แต่รัสเซียเขามีรถตรวจการณ์ของเขาเองคือ Gaz67b นะครับ ถ้าหามาเข้าฉากแทนจะดูสมจริงกว่า  ด้านอาวุธทหารราบนั้นเกือบจะไม่มีที่ติ  การที่ทหารเยอรมันบางคนจะเอาปืนกลมือ PPsH ของรัสเซียมาใช้นั้นดูจะเป็นเรื่องปกติ อาจจะเนื่องจากทางเยอรมันเริ่มขาดแคลนอาวุธและกระสุน  ด้านพระเอกเราคือ ผู้กองเคลาส์ มึลเลอร์ นั้นมีสะดุดนิดตรงที่ตอนแรกใช้ Mp44 ของเยอรมันเอง พอสักแป๊บก็เปลี่ยนเป็น PPsH แบบไม่ต้องขออนุญาตคนดูเลย  แต่ก็เป็นไปได้ดังที่กล่าว  ที่ชอบกลมากๆ คือตอนสังหารคณะรัฐบาลโปแลนด์ที่สหายรัสเซียเราเล่นเอาปืนกล MG42 ของเยอรมันที่ติดแมกกาซีนกลมมายิงเฉยเลย  ถ้าเป็นปืนกลหนัก Maxim หรือปืนกลเบา DP จะดูสมจริงกว่าครับ 

รู้นะว่าใช้ตัวช่วย ฉากรถยิงจรวด Katyusha ในตอนต้นที่สร้างด้วยคอมพิวเตอร์

คอมพิวเตอร์กราฟิก  Brother's War เป็นภาพยนตร์อีกเรื่องที่ได้นำคอมพิวเตอร์กราฟิกมาใช้อย่างมาก  ตั้งแต่ต้นเรื่องที่มีเครื่องบินสู้กัน กับรถจรวด Katyusha ออกมายิงโชว์  ฉากเดินทางโดยรถบรรทุก  ฉากการโจมตีทางอากาศ  ซึ่งก็ต้องเห็นใจว่าเดี๋ยวนี้จะหาของจริงสมัยนั้นมาเข้าฉากยากเต็มที  แต่ในเรื่องนี้ค่อนข้างจะเห็นชัดเลยว่าภาพเหมือนในเกมคอมพิวเตอร์  ผิดกับหนังบางเรื่องที่ทำได้เนียนจนไม่บอกก็ไม่รู้เลย

ภาพลักษณ์ของแต่ละฝ่ายในสงคราม  ภาพลักษ์ทางด้านอังกฤษที่มีผู้พันแอนดรูว์ เพียร์แมน เพียงคนเดียว คงต้องข้ามไปเลย ทางฝ่ายอเมริกันซึ่งดูเหมือนจะเป็นความหวังของทางฝ่ายพระเอกที่นำความลับมาบอกนั้น  ลงท้ายก็ไม่กล้าทำอะไรกับรัสเซียด้วยเหตุผลที่พอจะฟังได้บ้าง  ทางฝ่ายรัสเซียนั้น กลายเป็นผู้ร้ายไปแบบเต็มตัว  ไม่ว่าการฆ่าคณะรัฐบาลโปแลนด์อย่างโหดเหี้ยม  การกักขังทารุณเชลย และติดตามฆ่าปิดปากคนอย่างไม่ลดละ  และข่มขู่กระทั่งพวกเดียวกันเพียงเพื่อให้ภารกิจสำเร็จ  จะเหลือความเป็นคนอยู่หน่อยก็ตอนที่ทหารที่เฝ้ารถจี๊พคุยกันเรื่องที่คนหนึ่่งอยากจะกลับไปทำธุระที่บ้าน  ทางฝ่ายเยอรมันนั้นได้รับคะแนนสงสารไปอย่างเต็มๆ โดยเฉพาะทหารประจำการธรรมดา (Wehrmacht Heer) ที่พยายามต่อต้านข้าศึกอย่างสุดฤทธิ์ ทั้งที่กำลังขาดแคลนทุกๆ อย่าง  ยามรบก็ช่วยซึ่งกันและกัน ยามพักก็ปลอบขวัญกันและกันอย่างน่าเห็นใจ  แต่ก็ยังมีด้านร้ายให้เห็น  อย่างเช่นที่เจ้าเกสตาโปมาตามหาผู้กองมึลเลอร์ หรือที่เจ้าพวกเอสเอสมาตั้งศาลเตี้ยเอากับทหารที่ตนคิดว่าขี้ขลาดไม่กล้าสู้ข้าศึก คล้ายๆ กับที่ปรากฏในตอนท้ายเรื่อง Der Untergang หรือ Downfall

อย่างไรก็ตาม ไม่ว่าเรื่องข้อเท็จจริงของการสังหารคณะรัฐบาลโปแลนด์  และตัวละครหลักๆ มีตัวจริงหรือไม่  ในชั้นต้นคงต้องจัดให้ Brother's War เป็นภาพยนตร์อิงประวัติศาสตร์ไปก่อน  ที่สะท้อนให้เห็นถึงปัญหาที่รัสเซียเข้าเป็นพันธมิตรกับอังกฤษและอเมริกาโดยมิได้มีจุดประสงค์เพียงการแก้แค้นให้กับประชาชนนับล้านที่ถูกนาซีสังหารเท่านั้น  แต่ยังหวังที่จะยึดครองยุโรปด้วย  ภายหลังสงครามก็ได้เห็นชัดว่ายุโรปตะวันออกได้ไปอยู่ใต้อาณัติของรัสเซียกันหมดก่อให้เกิดภาวะ "สงครามเย็น" อยู่หลายปี  และอีกสิ่งหนึ่งที่สะท้อนออกมา คือ สภาพของเยอรมันยามใกล้แพ้สงครามที่ยังดูสง่างามน่าเห็นใจ อย่างน้อยก็ในมุมมองของทหารผู้มาจากสามัญชนธรรมดาที่ไม่ได้คลั่่งไคล้ลัทธินาซีครับ

เนื่องจากบทความนี้เป็นลิขสิทธิ์อันชอบธรรมของผู้เขียน และอาจะมีการปรับปรุงแก้ไขข้อมูลบ้างตามความเหมาะสม ในการนำบทความไปเผยแพร่ในเว็บไซต์อื่นๆ จึงขอความร่วมมือให้ใช้วิธีการคัดลอกเฉพาะ Link หรือ URL Address แทนการคัดลอกบทความทั้งหมด  หากมีการคัดลอกไปในลักษณะแอบอ้างเป็นผู้เขียน หรือมีเจตนาอื่นใดที่อาจก่อให้เกิดผลเสียต่อทางเว็บ iseehistory.com แล้ว จะดำเนินการขั้นเด็ดขาดตามกฎหมาย

ชื่อเรื่องภาษาอังกฤษ : Brother's War

ชื่อภาษาไทย :  ยุทธการสกัดแผนการหลังม่านเหล็ก

ผู้กำกำกับ : Jerry Buteyn

ผู้เขียนบท :  Warren Lewis, Tino Struckmann, Jerry Buteyn and Hugh Daly

ผู้แสดง :

• Tino Struckmann ...  Capt. Klaus Mueller
• Michael Berryman ...  Col. Petrov
• Olivier Gruner ...  Anton
• Hayley Carr ...  Anna
• Hugh Daly ...  Maj. Andrew Pearman
• Jack Dimich ...  NKVD Officer
• Adam Leadbeater ...  Lt. Ivanov
• Tye Olson ...  Emil
• Steve Holm ...  Friedrich
• Dylan Kenin ...  Gestapo Officer
• Boris Kievsky ...  Sergie
• Time Winters ...  Zindrowski

ควรอ่านเพิ่มเติม

• http://www.imdb.com/title/tt0932661/
• http://www.brotherswar.info/
• http://en.wikipedia.org/wiki/Freemasonry
• http://th.wikipedia.org/wiki/ฟรีเมสัน

กระทู้ที่เกี่ยวข้อง

• (ยังไม่มี) 

 
เรียนเชิญสมาชิกร่วมแสดงความคิดเห็นที่ด้านล่างสุดของหน้าเว็บ (ต้องสมัครและ Login ก่อน) ผู้ชมทั่วไปหรือสมาชิกที่ต้องการโพสต์รูป เชิญร่วมแสดงความเห็นได้ที่เว็บบอร์ด "คุยกันหลังฉาก" ในกระทู้ที่มีอยู่แล้ว หรือ สร้างกระทู้ใหม่ (คลิกที่นี่) ครับ

หากเป็นสมาชิก Facebook แสดงความเห็นได้ในฟอร์มข้างล่างนี้ครับ

ภาพยนตร์ตัวอย่าง (Trailer) จาก www.youtube.com

 ทางเว็บไม่มีนโยบายนำภาพยนตร์ฉบับ เต็มมาให้ดูออนไลน์หรือให้ดาวน์โหลดเนื่องจากเป็นการละเมิดลิขสิทธิ์และไม่ มีพื้นที่สำหรับเก็บไฟล์ภาพยนตร์