โดย webmaster@iseehistory.com

คงเคยได้ยินกันมาพอสมควรว่า หากต้องการมีสุขภาพจิตที่ดี หรือกระทั่งต้องการประสบความสำเร็จในชีวิตหรือในธุรกิจการงานต่างๆ แล้ว จะต้องหัดมองโลกในแง่ดี  หรือที่บางทีเรียกว่า "คิดบวก"  แต่มักจะไม่มีคำอธิบายที่ชัดเจนว่า "การมองโลกในแง่ดี" หรือ "คิดบวก" ที่ว่า มันหมายถึงอะไร มีหลักปฏิบัติอย่างไร  ผมเองเคยได้ฟังจากผู้ประสบความสำเร็จในธุรกิจเครือข่ายท่านหนึ่งว่า การมองโลกในแง่ดีหรือการคิดบวกที่ว่านั้นคือการมองว่า "ทุกปัญหานั้นแก้ได้"   ไม่ว่าอย่างไรก็ตาม  สำหรับเราๆ ที่ชอบภาพยนตร์ประวัติศาสตร์หรือหนังสงครามทั้งหลายเคยลองคิดดูไหมครับว่าถ้าเราต้องเข้าไปอยู่ในสถานการณ์ร้ายๆ แบบในหนังเหล่านั้น  โดยที่เราไม่ได้เป็นพระเอกที่เก่งกาจแบบแรมโบ้แล้ว  เราจะมองโลกในแง่ดีหรือคิดบวกอย่างไรได้?  และยิ่งถ้าหากเรายังมีลูกเล็กๆ ที่ยังไม่เดียงสาต่อโลกที่ผู้ใหญ่บางคนสร้างความเลวร้ายเอาไว้  เราจะทำอย่างไร  ในภาพยนตร์เรื่อง Life Is Beautiful ของ Roberto Benigni ที่ฉายครั้งแรกในปี 1997/พ.ศ.2540 ได้ลองสมมติให้ตัวละครที่ตลกสุดๆ ต้องถูกนำตัวเข้าไปในค่ายกักกันยิวของนาซีพร้อมกับลูกชายอายุราว 5-6 ขวบ แล้วเขาจะแก้สถานการณ์อย่างไร? จะตลกออกจนจบเรื่องได้หรือไม่?

รักแรกพบเมื่อดอร่าหล่นจากบ้านลงมาพบกุยโดที่กองฟาง

โรดอลโฟ ตัวอุปสรรคของการเปิดร้านหนังสือและความรัก

รักใต้โต๊ะ

ภาพยนตร์เริ่มเรื่องขึ้นที่เมือง  Arezzo อิตาลี ปี 1939/พ.ศ.2482 เมื่อ Guido Orefice หนุ่มยิวกับเพื่อนชื่อ Feruccio เข้ามาในเมืองแห่งนี้เพื่อมาขออนุญาตเปิดร้านหนังสือ  วันแรกที่ทั้งสองขับรถเข้าเมืองเกิดเบรคแตกบังคับรถไม่อยู่ ขณะนั้นกำลังมีขบวนเสด็จของกษัตริย์อิตาลีเข้ามาในเมืองพอดี รถของทั้งสองเกิดเข้าไปอยู่ระหว่างรถมอเตอร์ไซค์นำขบวนกับรถพระที่นั่ง ทำให้ประชาชนที่รอรับเสด็จเข้าใจผิดคิดว่า กุยโดเป็นพระเจ้าแผ่นดิน มุกแบบนี้คงเอามาใช้ในหนังไทยไม่ได้ ที่เล่ายาวหน่อยคือจะแทรกเกร็ดประวัติศาสตร์ว่าแม้เวลานั้นมุสโสลินีจะได้เป็นจอมเผด็จการผู้นำประเทศแล้ว ประเทศยังมีพระมหากษัตริย์คือพระเจ้าวิคเตอร์ เอ็มมานูเอลที่ 3 (Victor Emmanuel III)  ไม่ใช่อย่างเยอรมันที่ฮิตเลอร์รวบตำแหน่งประธานาธิบดีกับนายกรัฐมนตรีเข้าด้วยกัน  มาเข้าเรื่องภาพยนตร์กันต่อครับ กุยโดกับเพื่อนได้ไปขอเช่าบ้านจากลุงซึ่งเป็นหัวหน้าบริกรของโรงแรมและนักสะสมของเก่า  เขาได้พบรักกับครูสาวสวยนามว่า Dora แต่ทั้งการเริ่มกิจการร้านหนังสือและความรักของเขาก็ต้องเผชิญอุปสรรคเมื่อเขาเดินทางไปขออนุญาตเปิดร้านหนังสือที่ศาลากลางกับนาย Rodolfo แต่ด้วยความซุ่มซ่ามของกุยโดหรือทั้งสองคนก็ตามแต่ กุยโดได้ทำกระถางต้นไม้ตกใส่หัวโรดอลโฟและทำไข่เลอะหัวตาคนนี้อีกซ้ำสองติดๆ กัน  แล้วยังปรากฏว่าอีตาโรดอลโฟนี้ดันเป็นคู่หมั้นคู่หมายกับดอร่าหญิงสาวที่เขาหลงรักอยู่ ซึ่งอย่างหลังนี้กลายเป็นเรื่องที่เขาต้องฟันฝ่าอุปสรรคต่างๆ อย่างสุดฮา  ซึ่งในที่นี้คงไม่ขอเล่ารายละเอียดอะไรมากนัก  เพื่อความฮาที่สมบูรณ์ขอให้ชมจากภาพยนตร์กันเอาเองจะดีกว่า

แม้ในช่วงครึ่งแรก พระเอกของเราจะใช้อารมณ์ขันฟันผ่าอุปสรรคต่างๆ มาได้  แต่ที่จริงแล้ว เค้าลางที่บ่งบอกถึงปัญหาใหญ่ที่จะเผชิญภายหน้าได้ก่อเค้าลางขึ้นบ้างแล้ว  คือ ในวันแรกที่เขาเข้าเมืองไปขอเช่าบ้านคุณลุง Eliseo อยู่นั้น  ปรากฏว่ามีชายกลุ่มหนึ่งได้เข้ามารุมทำร้ายคุณลุงแล้วรีบหนีไป  ต่อมาได้มีผู้ตรวจการศึกษา (ศึกษานิเทศก์) จากกรุงโรมมาบรรยายที่โรงเรียนของดอร่าเรื่องเกี่ยวกับเผ่าพันธุ์ (Race Manifesto) แต่กุยโดได้แอบปลอมเป็นเขาเพื่อมาหาดอร่าซะก่อน  และในครั้งที่กุยโดไปป่วนงานหมั้นของโรดอลโฟกับดอร่า  ได้มีคนแอบมาพ่นสีเขียวใส่ม้าของลุงเอลิซีโอกับเขียนข้อความว่า "ระวังม้ายิว"  ตรงนี้เป็นความรู้ใหม่สำหรับผมว่าในอิตาลีก็มีกระบวนการรังเกียจยิวก่อตัวอยู่ในระดับหนึ่งแล้ว

กุยโดมาพบลุงที่พึ่งถูกทำร้ายถึงในบ้าน

ปลอมเป็นศึกษานิเทศก์จากกรุงโรมมาพูดเรื่องทฤษฎีเผ่าพันธุ์

ม้าของลุงโดนพ่นสี "ระวังม้ายิว"

ภาพยนตร์ได้เดินเรื่องกระโดดข้ามจากตอนที่กุยโดไปแย่งชิงดอร่าจากคู่หมั้นมายังตอนที่ทั้งสองคนมีลูกด้วยกันคนหนึ่งแล้วชื่อว่า Joshua ตรงนี้ต้องเดากันเอาเองล่ะครับว่าเป็นปีไหน  ตามประวัติศาสตร์จริงหลังจากปี 1939 อิตาลีได้เข้าสงครามร่วมกับเยอรมัน  แต่ก็ไม่ค่อยประสบความสำเร็จเท่าที่ควร  และดูจะกลายเป็นทั้งลูกไล่และตัวถ่วงของเยอรมันอยู่กลายๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง สงครามในทะเลทรายอาฟริกาเหนือที่ฮิตเลอร์ต้องให้นายพลรอมเมลไปช่วยรบกู้หน้าสร้างชื่อเสียงและความก้าวหน้าให้กับรอมเมลอย่างมากมาย  แม้กระนั้นการที่ฮิตเลอร์ไม่ได้ตั้งใจจะช่วยอิตาลีอย่างจริงจังรวมถึงปัจจัยอื่นๆ อีกมากมายเกินจะกล่าวในที่นี้  กองทัพอักษะทั้งเยอรมันและอิตาลีก็ต้องถอนทัพออกจากสมรภูมิอาฟริกาเหนือ  สัมพันธมิตรก็รุกไล่ขึ้นมาถึงอิตาลี จนในที่สุด กษัตริย์อิตาลีได้ปลดมุสโสลินีออกจาผู้นำและประกาศยอมแพ้ต่อสัมพันธมิตรเมื่อวันที่ 3 กันยายน 1943/พ.ศ.2486  แต่แล้วในวันที่ 12 เดือนเดียวกัน ฮิตเลอร์ได้จัดส่งหน่วยพลร่มไปช่วยเหลือมุสโสลินีออกจากที่คุมขังมาได้ และได้จัดตั้งรัฐบาลหุ่นสาธารณรัฐสังคมนิยมอิตาลีโดยการสนับสนุนของฮิตเลอร์ขึ้นทางตอนเหนือของอิตาลี  เมื่อลองค้นจากวิกิพีเดียพบว่าเมือง  Arezzo นี้ตั้งอยู่บริเวณตอนกลางของอิตาลี  แต่จะได้รับการปลดปล่อยโดยสัมพันธมิตรเมื่อไหร่นี่ยังค้นไม่ได้ครับ  คงต้องขอเดาว่าเรื่องในครึ่งหลังนี้เริ่มขึ้นในราวปี 1944/พ.ศ.2487 ซึ่งโจชัวน่าจะมีอายุราวๆ 4-5 ขวบครับ

รถไฟนำชาวยิวมายังค่ายกักกัน

กุยโดพยายามหลอกลูกตั้งแต่มาถึงค่ายกักกันว่าเป็นแค่การเล่นเกม

กุยโดอ้างตัวเป็นล่ามแปลกฎของค่ายกักกันเป็นกติกาการเล่นเกมหลอกลูก

ขอเล่าเรื่องในภาพยนตร์ครึ่งหลังต่อละครับ  ในวันเกิดของโจชัว ซึ่งในเรื่องไม่ได้บอกว่าวันที่เท่าไหร่ กุยโด โจชัว และลุงเอลิซีโอถูกทหารเยอรมันนำตัวขึ้นรถบรรทุกไปยังสถานีรถไฟที่จะนำพวกเขาต่อไปยังค่ายกักกันชาวยิว  ซึ่งกุยโดไม่ได้ยอมบอกความจริงกับลูกโดยอำว่าเป็นการไปเที่ยว  ดอร่าเมื่อทราบว่าสามีและลูกถูกจับก็ตามมาถึงสถานีรถไฟ และร้องขอต่อนายทหารเอสเอสให้ปล่อยตัวคนทั้งสอง เมื่อไม่สำเร็จจึงขอขึ้นรถไฟไปด้วย  ซึ่งนายทหารผู้นั้นก็ยินยอมแต่ไม่ได้ขึ้นไปบนโบกี้เดียวกัน  เมื่อถึงค่ายกักกันบรรดาผู้หญิงก็ถูกแยกไปอยู่คนละที่กัน  กุยโดยังคงหลอกโจชัวว่านี่เป็นการเล่นเกมที่จะต้องสะสมแต้มให้ได้ถึง 1,000 คะแนน ผู้ชนะจะได้รับรางวัลเป็นรถถังคันใหญ่  แต่สำหรับค่ายกักกันของนาซีอันแสนโหดแล้วอะไรๆ ก็ใช่ว่าจะง่ายๆ  เมื่อทางค่ายเริ่มนำเด็กไปเข้าห้องรมแก๊สก็ต้องสั่งให้โจชัวไปหลบซ่อน  โดยอ้างว่าเป็นส่วนหนึ่งของเกมอีกเช่นเคย

ชีวิตในค่ายกักกันชาวยิว

ขวาคือหมอเลสซิ่ง ที่กุยโดเคยรู้จัก และช่วยให้เขามาเป็นบริกรในงานเลี้ยง

กุยโดยังแสร้งทำตลกต่อหน้าลูกเพื่อปิดบังชะตากรรมของตน

วันหนึ่ง กุยโดถูกส่งไปตรวจร่างกาย ปรากฏว่าหมอนาซีที่ทำหน้าที่นี้คือ Doctor Lessing ที่เขาเคยรู้จักตั้งแต่เข้ามาในเมือง  Arezzo ใหม่ๆ  หมอเลสซิ่งได้ช่วยเหลือให้เขาได้ทำหน้าที่คนเสิร์ฟในงานเลี้ยงคืนหนึ่ง ทำให้โจชัวพลอยได้กินอาหารดีๆ มื้อหนึ่งไปด้วย  แต่คุณหมอแกก็ช่วยอะไรไม่ได้มากไปกว่านั้น  ต่อมาไม่นาน ทหารเยอรมันเริ่มถอนตัวออกจากค่ายแห่งนั้น  และเริ่มการขนย้ายคนยิวในค่ายกักกันออกไปข้างนอก  กุยโดได้สั่งให้โจชัวไปหลบซ่อนอยู่ในตู้ใบหนึ่ง สั่งไม่ให้ออกมาจนกว่าจะไม่เห็นใคร  ส่วนตนเองพยายามออกตามหาดอร่า  แต่ถูกทหารเยอรมันจับตัวได้และถูกนำไปยิงทิ้ง  ก่อนตายกุยโดซึ่งคงจะไม่รู้ชะตากรรมของตนเองแล้วยังพยายามทำตลกขณะเดินผ่านหน้าบริเวณตู้ที่ลูกชายซ่อนอยู่   รุ่งเช้าโจชัวซึ่งยังไม่รู้ว่าเกิดอะไรขึ้นกับพ่อของตน เมื่อไม่เห็นใครแล้วก็ออกจากที่ซ่อน สักพักหนึ่งก็มีรถถังเชอร์แมนของทหารอเมริกันคันหนึ่งมาจอดตรงหน้า  โจชัวเข้าใจว่าตนเองชนะได้รางวัลที่ 1 ตามที่พ่อบอก  ผบ.รถถังคันนั้นได้นำตัวโจชัวขึ้นไปบนรถถังแล่นออกไปนอกค่าย  พบคนจากค่ายกักกันจำนวนมากที่หนีทหารเยอรมันมาได้  รวมถึงดอร่า เมื่อโจชัวเห็นแม่ จึงบอกให้รถถังหยุด แล้วลงไปบอกแม่ว่าเราชนะแล้ว  ลืมบอกไปว่า ในตอนต้นเรื่องและท้ายเรื่องมีเสียงคนบรรยายเป็นผู้ชาย ซึ่งก็คือโจชัวในวัยผู้ใหญ่นั่นเองครับ

ด้านความรู้ทางประวัติศาสตร์ในภาพยนตร์เรื่องนี้  คงต้องจัดไว้ในประเภทภาพยนตร์อิงประวัติศาสตร์ที่แง่มุมทางประวัติศาสตร์อาจจะไม่ได้ลงลึกมากนัก  เรื่องที่ควรทราบได้กล่าวถึงไปบ้างแล้ว ได้แก่

ผู้แสดงเป็นกษัตริย์และราชินีอิตาลี

ระบบการปกครองของอิตาลี ขณะนั้นอิตาลียังมีกษัตริย์อยู่ในช่วงที่มุสโสลินีเรืองอำนาจและนำอิตาลีเข้าสู่สงครามโลกครั้งที่ 2  พระเจ้าวิคเตอร์เอมมานูเอลที่ 3 ทรงครองราชย์จนถึงปี ตั้งแต่ปี 1900/พ.ศ.2443 จนถึงปี 1946/พ.ศ.2489 แล้วทรงสละราชสมบัติให้กับพระเจ้าฮัมเบิร์ตที่ 2 ขึ้นครองราชย์แทน แต่ครองราชย์ได้เพียง 1 เดือนเท่านั้น ก็ได้มีการลงประชามติให้อิตาลีเปลี่ยนแปลงการปกครองมาเป็น ระบบสาธารณรัฐในระบอบประชาธิปไตย เมื่อวันที่ 2 มิถุนายน 1946 โดยมีการประกาศใช้รัฐธรรมนูญในปี ค.ศ. 1948/พ.ศ.2491 จนถึงปัจจุบัน

ปัญหาชาวยิวในอิตาลี  ประวัติศาสตร์สงครามโลกครั้งที่ 2 โดยส่วนใหญ่จะกล่าวถึงแต่การฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ที่กระทำโดยนาซีเยอรมัน  ในภาพยนตร์เรื่องนี้ได้สะท้อนให้เห็นว่าในอิตาลีนั้นเองก็มีทั้งการรังเกียจทางเชื้อชาติโดยบุคคลไม่ทราบกลุ่มดังจะเห็นในตอนต้นเรื่องที่คุณลุงเอลิซิโอถูกทำร้ายถึงในบ้าน  ตอนที่ม้าของคุณลุงโดนพ่นสีเขียวและเขียนข้อความต่อต้านยิว  กับในส่วนที่ดำเนินโดยราชการคือการที่ผู้ตรวจการศึกษาจากโรมมาบรรยายเรื่องความเป็นเลิศของเผ่าพันธุ์   จนกระทั่งเมื่ออิตาลีถูกเยอรมันยึดครอง จึงได้เกิดโศกนาฏกรรมทำนองเดียวกับประเทศอื่นที่เยอรมันเข้ายึดครอง  คือการกวาดต้อนคนยิวเข้าค่ายกักกัน  แต่ในภาพยนตร์ก็ไม่ได้กล่าวชัดเจนว่า ค่ายกักกันที่ว่านี้มันเป็นค่ายอะไรอยู่ในอิตาลีหรือในเยอรมันหรือที่ไหน  แต่ดูจากระยะเวลากับความรู้เดิมๆ เกี่ยวกับการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ยิวแล้ว พวกนาซีคงไม่มีเวลาจะมาสร้างค่ายพรรค์นี้ในอิตาลีแน่ๆ  น่าจะเป็นค่ายกักกันในประเทศเยอรมันเองมากกว่าครับ

และที่น่าเสียดายคือผลจากการเดินเรื่องที่ก้าวกระโดดจาปี 1939 มาเป็นช่วงท้ายสงครามที่เดาๆ ว่าเป็น 1944-1945 นั้น  ทำให้เรื่องราวเกี่ยวกับอิตาลีในสงครามโลกครั้งที่ 2 ต้องถูกเว้นวรรคยาว  ทั้งที่ทหารอิตาลีต้องไปพลีชีพในหลายสมรภูมิอยู่เหมือนกัน  รวมถึงการที่สัมพันธมิตรบุกขึ้นมาจนถึงแผ่นดินแม่นี่  พยายามจะทำความเข้าใจว่าถ้านำมากล่าวในภาพยนตร์ก็จะทำให้เรื่องเยิ่นเย้อ  แต่พอถูกเว้นวรรคไปเฉยๆ ก็รู้สึกขัดๆ และน่าเสียดายชอบกลอยู่ครับ

รางวัลที่ 1 สำหรับผู้ชนะ 1,000 คะแนน???

ด้านความสมจริงของภาพยนตร์ สำหรับครึ่งแรกของภาพยนตร์คงไม่ต้องคิดอะไรมาก คือแทบจะเหมือนกับเป็นภาพยนตร์คอมเมดี้เต็มๆ  แต่มาในช่วงตั้งแต่เข้าค่ายกักกันนี่ ความพยายามของกุยโดที่จะหลอกให้ลูกเข้าใจว่าเป็นเพียงการเล่นเกมนั้น  ค่อนข้างจะเหลือเชื่อเอามากๆ  ในความเป็นจริงผู้ร่วมชะตากรรมในค่ายอาจจะหมั่นไส้หรือหงุดหงิดแล้วตำหนิกุยโดจนความแตกได้ทุกเมื่อ  และสภาพในค่ายกักกันแบบนั้นย่อมจะอดๆ อยากๆ กันจนหนังติดกระดูก  แม้ในภาพยนตร์จะถ่ายทอดไม่ได้ถึงขนาดนั้น  ลองเด็กอย่างโจชัวกินไม่อิ่มหลายๆ มื้อเข้าจะเป็นอย่างไรบ้าง  คงมีแต่จุดจบของกุยโดเท่านั้นละมังครับที่ผู้สร้างยอมรับความเป็นจริงว่าการมองโลกในแง่ดีแบบเว่อๆ มันแก้ไม่ได้ทุกปัญหา

ถึงตรงแล้ว คำถามที่ว่า ชีวิตนั้นสวยสดงดงามดังชื่อเรื่อง Life Is Beautiful จริงๆ หรือเปล่า  ในความเห็นของผม ความสวยงามของชีวิตในภาพยนตร์เรื่องนี้ไม่ได้เกิดจากการที่กุยโดมองโลกในแง่ดีแบบตลกๆ เว่อๆ แต่เกิดจากน้ำจิตน้ำใจของเขาที่ได้เสียสละเพื่อลูกและภรรยาต่างหาก

เนื่องจากบทความนี้เป็นลิขสิทธิ์อันชอบธรรมของผู้เขียน และอาจะมีการปรับปรุงแก้ไขข้อมูลบ้างตามความเหมาะสม ในการนำบทความไปเผยแพร่ในเว็บไซต์อื่นๆ จึงขอความร่วมมือให้ใช้วิธีการคัดลอกเฉพาะ Link หรือ URL Address แทนการคัดลอกบทความทั้งหมด  หากมีการคัดลอกไปในลักษณะแอบอ้างเป็นผู้เขียน หรือมีเจตนาอื่นใดที่อาจก่อให้เกิดผลเสียต่อทางเว็บ iseehistory.com แล้ว จะดำเนินการขั้นเด็ดขาดตามกฎหมาย

ชื่อเรื่องภาษาอังกฤษ : Life Is Beautiful

ชื่อภาษาอิตาเลียน : La vita è bella

ชื่อภาษาไทย :  ยิ้มไว้โลกนี้ไม่มีสิ้นหวัง

ผู้กำกำกับ : Roberto Benigni

ผู้เขียนบท :  Roberto Benigni, Vincenzo Cerami

ผู้แสดง :

•  Roberto Benigni ...  Guido Orefice
•  Nicoletta Braschi ...  Dora
•  Giorgio Cantarini ...  Giosué Orefice
•  Giustino Durano ...  Eliseo Orefice
•  Sergio Bini Bustric ...  Ferruccio Papini (as Sergio Bustric)
•  Marisa Paredes ...  Madre di Dora
•  Horst Buchholz ...  Doctor Lessing (as Horst Bucholz)
•  Lidia Alfonsi ...  Guicciardini
•  Giuliana Lojodice ...  School Principal
•  Amerigo Fontani ...  Rodolfo
•  Pietro De Silva ...  Bartolomeo
•  Francesco Guzzo ...  Vittorino
•  Raffaella Lebboroni ...  Elena
•  Claudio Alfonsi ...  Amico Rodolfo
•  Gil Baroni ...  Prefect

ควรอ่านเพิ่มเติม

• http://en.wikipedia.org/wiki/Life_Is_Beautiful
• http://www.imdb.com/title/tt0118799/

กระทู้ที่เกี่ยวข้อง

• (ยังไม่มี) 

 
เรียนเชิญสมาชิกร่วมแสดงความคิดเห็นที่ด้านล่างสุดของหน้าเว็บ (ต้องสมัครและ Login ก่อน) ผู้ชมทั่วไปหรือสมาชิกที่ต้องการโพสต์รูป เชิญร่วมแสดงความเห็นได้ที่เว็บบอร์ด "คุยกันหลังฉาก" ในกระทู้ที่มีอยู่แล้ว หรือ สร้างกระทู้ใหม่ (คลิกที่นี่) ครับ

หากเป็นสมาชิก Facebook แสดงความเห็นได้ในฟอร์มข้างล่างนี้ครับ

ภาพยนตร์ตัวอย่าง (Trailer) จาก www.youtube.com

ทางเว็บไม่มีนโยบายนำภาพยนตร์ฉบับ เต็มมาให้ดูออนไลน์หรือให้ดาวน์โหลดเนื่องจากเป็นการละเมิดลิขสิทธิ์และไม่ มีพื้นที่สำหรับเก็บไฟล์ภาพยนตร์