ในภาพยนตร์ยุคโบราณหลายๆ เรื่อง ก็ย่อมจะมีฉากการยิงปืนใหญ่ให้เห็นกันมาไม่น้อย แต่โดยส่วนใหญ่จะเน้นไปที่อานุภาพของปืนที่ทั้งเสียงดัง ควันโขมง ยิงแล้วทำลายเป้าหมายได้อย่างน่ากลัว บางเรื่องโหดๆ หน่อยก็จะได้เห็นเหยื่อกระสุนปืนใหญ่ที่โดนแล้วหัวขาดตัวขาดอะไรประมาณนั้น แต่ในส่วนกรรมวิธีการยิงจริงๆ นั้น เรามักจะได้เห็นกันเพียงแค่การบรรจุลูกปืน แล้วทหารก็เอาไม้ไปกระทุ้งๆ ลำกล้องแล้วก็ยิง จะว่ายากก็ไม่ใช่จะว่าง่ายก็ไม่เชิง
เมื่อเร็วๆ นี้ มีผู้ชมเว็บท่านหนึ่งได้สอบถามเกี่ยวกับภาพยนตร์เรื่อง 1612 ที่ในเมืองไทยอุตส่าเติมสร้อยให้เขาไปอีกว่า "รอยเลือดข้าแผ่นดินจารึก" เรื่องราวเกี่ยวกับประวัติศาสตร์รัสเซียช่วงที่สิ้นสุดราชวงศ์ Rurik แล้วบัลลังก์รัสเซียว่างลงจนเกิดการจลาจลในประเทศ ทางฝ่ายโปแลนด์ศัตรูเก่าก็เข้ามาฉวยโอกาสโดยมีคริสตจักรให้ท้าย เมื่อตอนที่เขาตั้งกระทู้ถามนั้นผมยังไม่ได้ชมภาพยนตร์เรื่องนี้ ก็ตอบไปเท่าที่ความรู้เก่าจะพอมี จนกระทั่งเมื่อวันเสาร์ที่ 18 กรกฎาคม 2552 ที่ผ่านมา จึงได้มีโอกาสชมภาพยนตร์เรื่องนี้ในเวอร์ชัน DVD เรื่องราวของภาพยนตร์ตลอดจนข้อมูลประกอบนั้น คงต้องผมหรือผู้ร่วมเขียนบทความท่านใดท่านหนึ่งเขียนแบบไม่มีกำหนด แต่เกร็ดส่วนหนึ่งที่ผมจะนำมาคุยในวันนี้ มาจากฉากที่เพื่อนพระเอกอธิบายการยิงปืนใหญ่ให้พระเอกฟัง กับในฉากที่มีการยิงปืนใหญ่จริง ซึ่งมีขั้นตอนต่างกับตอนอธิบายนิดหน่อย
โดยสรุปคือ ในการยิงปืนใหญ่ของยุคนั้น มีขั้นตอนทำนองนี้ครับ
การบรรจุดินปืนและกระสุน
1. ทำความสะอาดกระบอกปืนด้วยไม้กระทุ้ง (Clean the barrel with a rod.)
![](http://iseehistory.socita.com/images/column_1248105563/Firing01.jpg)
![](http://iseehistory.socita.com/images/column_1248105563/Firing02.jpg)
2. ใส่ถุงดินปืนทางปากกระบอกปืน (insert the powder bag) แล้วกระทุ้งด้วยแรงพอประมาณ (and compress it, not too weak, not too firm)
![](http://iseehistory.socita.com/images/column_1248105563/Firing03.jpg)
3. บรรจุลูกปืนทางปากกระบอก (Roll the ball in)
![](http://iseehistory.socita.com/images/column_1248105563/Firing04.jpg)
![](http://iseehistory.socita.com/images/column_1248105563/Firing05.jpg)
4. ใส่เชื้อประทุคล้ายๆ ฟางหญ้าตามเข้าไป ตรงนี้ยังไม่ค่อยแน่ใจว่าใส่เข้าไปทำไม
การยิง
![](http://iseehistory.socita.com/images/column_1248105563/Firing06.jpg)
5. ใช้เครื่องมือวัดมุมจนได้มุมทิศและมุมสูงตามต้องการ ตรงนี้ไม่มีในฉากที่เพื่อนพระเอกอธิบาย แต่มามีเพิ่มในตอนยิงจริง
![](http://iseehistory.socita.com/images/column_1248105563/Firing07.jpg)
6. เมื่อพร้อมจะยิง ใช้เหล็กแหลมเจาะถุงดินปืนทางช่องท้ายปืน
![](http://iseehistory.socita.com/images/column_1248105563/Firing09.jpg)
7. เทดินปืนที่ช่องท้ายปืนเล็กน้อย
![](http://iseehistory.socita.com/images/column_1248105563/Firing10.jpg)
![](http://iseehistory.socita.com/images/column_1248105563/Firing11.jpg)
8. จุดไฟที่ช่องท้ายปืน แล้วดินปืนก็จะระเบิดส่งลูกปืนออกจากลำกล้องไปสู่เป้าหมาย
ประเด็นที่ตัวผมเองพึ่งรู้เป็นครั้งแรกคือการที่เขาได้บรรจุดินปืนใส่ถุงเตรียมไว้แล้วสำหรับการยิงแต่ละครั้ง พลปืนจึงไม่ต้องมากะเอาเองว่าจะใช้ดินปืนในลำกล้องเท่าไหร่ แล้วตอนจะยิงจึงใช้เหล็กแหลมเจาะถุงนี้ แล้วเทดินปืนเพิ่มลงในรูเล็กน้อยเพื่อจุดไฟ เรื่องถุงดินปืนนี้ ในบทพากย์ภาษาไทยได้แสดงความเชยออกมา โดยแปล Powder Bag ว่า "ถุงแป้ง" ถ้าเป็นแป้งจริงๆ จะยิงออกได้ยังไง?
น่าสังเกตด้วยนะครับว่าในยุคนั้น ก็ไล่เรี่ยกับยุคกรุงศรีอยุธยานั้นเอง ในการรบระหว่างรัสเซียกับโปแลนด์นั้น ได้มีการใช้ทหารรับจ้างชาวสเปนมาทำหน้าที่พลปืนทั้งปืนใหญ่และปืนไฟด้วย เช่นเดียวกับการรบระหว่างอยุธยากับหงสาวดีที่ใช้ทหารโปรตุเกสนั้นเอง
![](http://iseehistory.socita.com/images/column_1248105563/Picture28.jpg)
ดูการยิงปืนใหญ่ในหนังเรื่อง 1612 แล้ว นอกจากจะนึกถึงฉากยิงปืนใหญ่ในหนังพระนเรศวรฯ ทั้งสองภาคแล้ว ยังนึกถึงเรื่อง "จงอางผยอง" ที่พึ่งเขียนแนะนำไปเมื่อไม่นาน ที่พระเอกฝ่ายจีนในเรื่องนั้นได้จับปืนใหญ่ของฝ่ายผู้ร้ายหันกลับไปทางค่ายของมันเองได้ โดยไม่ต้องเสียเวลาเล่าว่าพี่แกไปหัดยิงปืนใหญ่มาจากไหน ก็ว่ากันไปครับ ต่อไปใครจะสร้างหนังที่มีฉากการยิงปืนใหญ่แล้ว ลองศึกษาจากเรื่อง 1612 นี้ดูนะครับ
หมายเหตุ : เปิดให้แสดงความคิดเห็นเฉพาะสมาชิกเว็บไซต์ที่ด้านล่างสุด หรือสมาชิก Facebook แสดงความเห็นได้ในกรอบข้างล่างนี้ครับ